NACZYNIA KRWIONOŚNE - jak je chronić?

Każdy z nas wie, jak ważne dla zdrowia jest dobrze pracujący mięsień sercowy. Ma on bowiem za zadanie rozprowadzić krew, tlen i inne niezbędne do życia substancje po całym organizmie. Jednak nawet najzdrowsze serce nie sprawi, że nasza krew spełni swoje zadania jeśli drogi, którymi płynie, nie będą funkcjonować prawidłowo.

Czym jest układ krwionośny?

Układ krwionośny to, oprócz serca, także sieć naczyń - żył, tętnic i naczyń włosowatych, przez które płynie krew. To dzięki nim komórki całego organizmu mogą dostać to, co jest im niezbędne do życia i prawidłowego funkcjonowania.

Tętnice to naczynia o najgrubszych ścianach, w których krew płynie w nich pod wysokim ciśnieniem. Muszą być zatem wytrzymałe i elastyczne, aby móc dopasować się do ciśnienia, którego w danym momencie wymaga organizm. To one doprowadzają krew do tkanek.

Żyły natomiast odprowadzają krew z powrotem do serca, a ciśnienie w nich jest znacznie mniejsze niż w tętnicach. Mają cieńsze ściany niż tętnice i są wyposażone w struktury zwane zastawkami. Są to dwie elastyczne fałdy, które po zamknięciu stykają się ze sobą. Zastawki sprawiają, że mimo niższego ciśnienia i bardziej wiotkich ścianach niż w tętnicach, krew pokonuje siły oporu i grawitacji i może wrócić z tkanek do serca. Gdy krew płynie do góry, zastawki otwierają się pod wpływem jej nacisku i blokują jej powrót. Dlatego też, jeśli pracują prawidłowo, krew żylna płynie tylko w jednym kierunku- do serca.

Naczynia włosowate to cienkie naczynka będące końcowymi odgałęzieniami tętnic - są to tzw. kapilary tętnicze. Wracając z miejsca docelowego naczynka te łączą się w coraz większe naczynia - kapilary żylne, tworząc coraz większe żyły i umożliwiając krwi powrót do serca po nową dawkę składników odżywczych. To na poziomie kapilar dochodzi do wymiany cząsteczek między krwią a środowiskiem międzykomórkowym, czyli zaopatrzenie komórek w potrzebne im związki oraz usuwanie tych zbędnych i szkodliwych.

Przeczytaj także: Choroby sercowo-naczyniowe

Jakie są funkcje układu krwionośnego?

Dzięki naczyniom i krążącej w nich krwi, możliwe są procesy niezbędne do życia wszystkich komórek organizmu, takie jak:

  • transport tlenu,
  • dostarczanie składników odżywczych do wszystkich komórek organizmu,
  • transport hormonów i przeciwciał zwalczających infekcje,
  • transport zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii oraz toksyn do odpowiednich narządów, aby umożliwić ich wydalenie z organizmu,
  • udział w regulacji ciśnienia.


Z czego zbudowane są naczynia krwionośne?

Ściany naczyń krwionośnych (za wyjątkiem naczyń włosowatych) zbudowane są z trzech warstw:

  • wewnętrznej, którą stanowi śródbłonek,
  • środkowej -zbudowanej z mięśni gładkich, włókien sprężystych i kolagenowych,
  • zewnętrznej -składającej się z śródbłonka i tkanki łącznej.


Komórki śródbłonka uczestniczą w regulowaniu napięcia ścian naczyń krwionośnych, ciśnienia i przepływu krwi, ale także w zachowywaniu równowagi między krzepnięciem a fibrynolizą krwi (procesem rozpuszczania skrzepów). Komórki te mają duże znaczenie dla układu odpornościowego i procesu powstawania nowych naczyń krwionośnych.

W budowie naczyń krwionośnych znaczącą rolę odgrywa substancja zwana kolagenem. Kolagen to główne białko wchodzące w skład tkanki łącznej. Jest on spoiwem, które łączy komórki różnych tkanek i ma ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania naczyń. To dzięki niemu mogą one zachować odpowiednie napięcie i elastyczność. Duże ilości kolagenu znajdują się również w skórze, stawach, chrząstkach, a także kościach, zębach i gałce ocznej.

Przeczytaj także: Fibroblasty - budowa, funkcja i znaczenie dla skóry

Czym mogą skutkować zaniedbane naczynia krwionośne?

Naczynia krwionośne pełnią wiele ważnych zadań. Zaburzenie ich funkcji może prowadzić do rozwoju wielu poważnych dolegliwości i chorób, takich jak: miażdżyca, zakrzepica naczyń, nadciśnienie tętnicze czy nowotwory. One z kolei zwiększają ryzyko dalszych, poważnych problemów zdrowotnych. Powstanie tych chorób może być spowodowane nieprawidłowym stylem życia. Z najważniejszych należałoby wymienić nieprawidłową dietę, brak aktywności fizycznej, stosowanie używek takich jak tytoń i alkohol, a także otyłość.

Poznaj nasze: Sposoby na zakrzepicę

Na przykład praca podczas której utrzymywana jest pozycja siedząca lub stojąca, oraz otyłość predysponują do występowania żylaków, czyli przewlekłej choroby żylnej. Jest ona spowodowana upośledzeniem działania zastawek w żyłach. Na skutek tego dochodzi do refluksu, czyli cofania się krwi w żyłach i rozciągania ich ścian. Pierwszym, charakterystycznym objawem tego typu zaburzeń mogą być tzw. "pajączki", czyli teleangiektazje. Należy wspomnieć, że żylaki są jednym z czynników ryzyka zakrzepicy żył głębokich.

Przeczytaj także: Sposoby na choroby sercowo-naczyniowe

Używanie produktów tytoniowych jest czynnikiem ryzyka wielu chorób związanych z naczyniami. Osoby palące są narażone na wystąpienie wspomnianej już miażdżycy czy nadciśnienia, a dodatkowo na inne choroby naczyń, np. chorobę Buergera, czyli zakrzepowo-zarostowe zapalenie żył o podłożu autoimmunologicznym. Jak w wielu innych chorobach, tak i w przypadku chorób naczyniowych, bardzo ważna jest profilaktyka. Możliwe jest zapobieganie zaburzeniom związanym z naczyniami zanim rozwiną się ciężkie do odwrócenia zmiany.


Jak wspierać naczynia krwionośne?

Dieta. Prowadzenie zrównoważonej diety, dostarczającej organizmowi wszystkich potrzebnych składników, jest niezbędne dla utrzymania układu krążenia w dobrej kondycji. Warto zwrócić uwagę na to, aby w posiłki obfitowały przede wszystkim w:

  • witaminę C, E, A oraz cynk - wpływają na produkcję kolagenu oraz wzmacniają jego włókna,
  • kolagen - dieta powinna być również bogata w sam kolagen, którego głównym źródłem są produkty zwierzęce. Znaleźć go możemy w golonkach, podrobach, kurzych nóżkach, żelatynie spożywczej, galaretkach owocowych oraz z nóżek wieprzowych lub cielęcych,
  • Polifenole - flawonoidy.


Flawonoidy to organiczne związki chemiczne z grupy polifenoli, występujące w roślinach. W ludzkim organizmie są niezbędne do tego, aby zachować zdrowy i prawidłowo funkcjonujący układ krążenia. Działając antyoksydacyjnie wpływają ochronnie na naczynia krwionośne. Mają także właściwości przeciwzapalne, przeciwmiażdżycowe, antyagregacyjne i przeciwarytmiczne. Chronią witaminę C i E przed utlenianiem, wspomagają profilaktykę przeciwnowotworową i działają hipotensyjnie (obniżają ciśnienie tętnicze krwi). Ponadto wykazują właściwości detoksykacyjne i ochronne w stosunku do komórek wątroby. Znanymi flawonoidami są np. hesperydyna, rutyna czy diosmina. Znaleźć je można w preparatach ziołowych, używanych w leczeniu chorób naczyń krwionośnych i serca.

Flawonoidy znajdują się w:

  • owocach (jabłka, winogrona, jagody bzu czarnego, cytryna, truskawki, wiśnie, pomarańcze, gerjpfruty, kiwi, czarna porzeczka, borówka czernica, aronia),
  • warzywach (pietruszka, seler, brokuły, sałata, czerwona papryka, kapusta),
  • roślinach strączkowych,
  • herbacie,
  • czerwonym winie,
  • ciemnej gorzkiej czekoladzie -z zawartością kakao powyżej 90 procent,
  • przyprawach (np. czerwony pieprz i tymianek).


Aktywność fizyczna. Regularna, zrównoważona aktywność fizyczna zwiększa wytrzymałość układu krążenia oraz sprzyja utrzymaniu prawidłowej masy ciała, co ma ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania serca i naczyń.

Unikanie wyrobów tytoniowych. Zawarte w nich substancje powodują stany zapalne w naczyniach krwionośnych i sprzyjają powstawaniu procesów miażdżycowych.


Jakie zabiegi pomogą utrzymać naczynia krwionośne w dobrej kondycji?

Wlewy kroplowe:

  • Witamina C

Jest potrzebna w procesie tworzenia kolagenu - niezbędnego budulca ścian naczyń krwionośnych - oraz wspiera gojenie już powstałych uszkodzeń. Słynie także z działania uszczelniającego naczynia.

Dowiedz się więcej: Kroplówka z witaminą C

  • Koenzym Q10

Wpływa na śródbłonek naczyń powodując poprawę parametrów u chorych na nadciśnienie oraz samopoczucia w chorobie wieńcowej. Wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu oraz wykazuje działanie przeciwmiażdżycowe.

Dowiedz się więcej: Koenzym Q10

  • Kwas alfa-liponowy

Zmniejsza zalegające w naczyniach płytki miażdżycowe i obniża poziom cholesterolu. Przedłuża także działanie witaminy C i innych antyoksydantów.

Dowiedz się więcej: Kwas alfa-liponowy

Pozostałe zabiegi:

  • Ozonowanie krwi

Oczyszcza naczynia z blaszki miażdżycowej, co poprawia ich drożność i ułatwia przepływ krwi. Jednymi z wielu wskazań do jego stosowania są także żylaki i nadciśnienie. Ponadto skutkuje zwiększeniem ilości erytrocytów we krwi transportujących tlen, co bezpośrednio wpływa na zwiększenie dotlenienia organizmu.

Dowiedz się więcej: Ozonowanie krwi

  • Komora hiperbaryczna

Ma działanie wzmacniające naczynia oraz powoduje tworzenie się nowych naczyń krwionośnych, dzięki czemu lepiej zaopatruje organizm w tlen. Seria zabiegów w komorze powoduje ośmiokrotne zwiększenie ilości komórek macierzystych w krwiobiegu, przyczyniając się do regeneracji wszystkich tkanek, w tym także naczyń krwionośnych.

Dowiedz się więcej: Komora hiperbaryczna

Ulubione ()