FIBROBLASTY - budowa, funkcje i znaczenie dla skóry

Nie jest tajemnicą, że skóra z upływem czasu traci swój młodzieńczy wygląd i naturalny blask. Dzieje się tak za sprawą spadku aktywności komórek skóry, które odpowiedzialne są za jej gęstość, jędrność i gładkość. Te komórki nazywamy fibroblastami.  

Fibroblasty - budowa i funkcje

Fibroblasty (łac. fibra- włókno, gr. blastos- zarodek) to komórki licznie znajdujące się w skórze właściwej i stanowiące jej główny budulec. Mają wrzecionowaty kształt i zdolność do przemieszczania się. Najważniejszą funkcją fibroblastów jest produkcja włókien kolagenowych i elastynowych. Są to podstawowe i najważniejsze białka budulcowe skóry właściwej, które stanowią dla niej swego rodzaju „rusztowanie”. To one warunkują napięcie, jędrność i sprężystość skóry. Są także niezbędne do prawidłowego przebiegu procesu gojenia. Fibroblasty syntezują także kwas hialuronowy - związek odpowiedzialny za wiązanie cząsteczek wody w skórze, a tym samym za jej odpowiedni poziom nawilżenia.

Fibroblasty ulegają intensywnym podziałom, dzięki czemu produkcja białek budulcowych jest ciągle utrzymywana na odpowiednio wysokim poziomie. Taki stan jest charakterystyczny dla skóry młodej. Wraz z upływem czasu ilość podziałów, które może wykonać pojedynczy fibroblast, sukcesywnie spada- po ukończeniu 30. roku życia liczba ta zmniejsza się o 10% z każdą kolejną dekadą. Fibroblasty, które już nie produkują kolagenu tak intensywnie, znane są jako fibrocyty. Mają one niższą aktywność metaboliczną i w większości budują skórę osobników dojrzałych, których wzrost się zakończył. Fibrocyty i fibroblasty, a także ich produkty, decydują o właściwościach mechanicznych skóry.

Fibroblasty mają także zdolność syntezy enzymów- kolagenazy i stromelizyny. Pierwszy z nich jest odpowiedzialny za rozkład naturalnego kolagenu, co sprawiło, że kolagenaza znalazła zastosowanie w medycynie jako środek wykorzystywany w leczeniu ran, oparzeń i owrzodzeń. 

Sprawdź nasze: Sposoby na starzenie się skóry

Fibroblasty - jakie znaczenie mają dla skóry?

Jak wspomniano wcześniej, kolagen i elastyna, których produkcja zachodzi w fibroblastach, stanowią główny budulec skóry. Kolagen posiada wiele typów- w ludzkim ciele wyróżnia się ich aż dwadzieścia sześć. Różnią się one między sobą w zależności od tego, jaki narząd budują lub jaką funkcję mają pełnić w organizmie.

Najliczniej występującym w organizmie człowieka jest typ I, tzw. młodzieńczy, który zajmuje blisko 90% całej puli kolagenu. Z kolei w skórze stanowi on aż 85% wszystkich włókien kolagenowych. Poza skórą, znajduje się również w zębach, kościach, więzadłach i ścięgnach. Drugim najliczniej spotykanym w skórze rodzajem kolagenu jest typ III. Stanowi on mniej więcej 15% kolagenu budującego ten narząd u osób dorosłych, za to w życiu płodowym jego ilość przeważa nad typem I. Jednak wraz z wiekiem bilans ten ulega przekształceniu i to typ III kolagenu powoli zaczyna dominować nad typem I, co jest charakterystycznym i fizjologicznym procesem starzenia się skóry. 

Poza kolagenem i elastyną, fibroblasty wpływają również na syntezę kwasu hialuronowego. Jest to związek naturalnie występujący w organizmach żywych, a jego główną funkcją jest wiązanie wody w komórkach. Dzięki temu utrzymuje on optymalny poziom nawilżenia tkanek oraz wpływa na ich właściwości mechaniczne. Ponad połowa całego kwasu hialuronowego w organizmie znajduje się właśnie w skórze, gdzie warunkuje jej nawodnienie, plastyczność i objętość. Jest też niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania kolagenu i elastyny, które są w nim zawieszone. Szacuje się, że po przekroczeniu trzeciej dekady życia tracimy około 1% kwasu hialuronowego w skali roku.  

Podsumowując- fibroblasty i ich funkcje są najważniejszym czynnikiem warunkującym zachowanie młodej i pięknej skóry. To właśnie dzięki nim jest ona sprężysta, jędrna, gładka i odpowiednio nawilżona. Gdy pracują prawidłowo, na twarzy nie pojawiają się zmarszczki, bruzdy ani przebarwienia, tak charakterystyczne dla wieku podeszłego. Aktywność fibroblastów warunkuje odpowiednią gęstość skóry właściwej, a także jej elastyczność i zdolność do regeneracji. Spowolnienie ich funkcji metabolicznych i replikacyjnych, postępujący wraz z wiekiem sprawia, że skóra staje się cieńsza, sucha, podatna na uszkodzenia i pokryta widocznymi zmarszczkami. Traci również swój naturalny blask i młodzieńczy wygląd, stopniowo przybierając szary, ziemisty koloryt.       

Sprawdź nasze: Sposoby na zmarszczki mimiczne

Warto zaznaczyć, że poza fizjologicznym procesem starzenia się organizmu, również nawyki i styl życia wpływają na zaburzenie funkcji fibroblastów oraz przedwczesną degradację kolagenu i kwasu hialuronowego. Do głównych czynników szkodliwych dla skóry zalicza się: nadmierną ekspozycję na promieniowanie UV, palenie papierosów, dietę ubogą w witaminy i mikroelementy, nadużywanie napojów alkoholowych, narażenie na przewlekły stres oraz zanieczyszczenia środowiskowe. 

Przeczytaj także: Jak niebieskie światło wpływa na skórę?

Jakie zabiegi wpływają na pobudzenie fibroblastów?

Fibroblasty, w miarę upływu czasu, stają się mniej wydolne i nie ulegają podziałom, a co za tym idzie- produkują coraz mniejsze ilości białek strukturalnych skóry. Aby temu zapobiec, należy je odpowiednio stymulować, aby przedłużyć ich żywotność i zmaksymalizować ich pracę, by zgromadzić swego rodzaju depozyty kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego. Dzięki nim będziemy mogli utrzymać młody i promienny wygląd, a skóra na dłużej zachowa swoje właściwości.

Tu z pomocą przychodzi medycyna estetyczna, która oferuje szeroki wachlarz zabiegów mających na celu pobudzenie fibroblastów do pracy i wspomaganie procesów odnowy zachodzących w skórze. Do najpopularniejszych i najskuteczniejszych zalicza się mezoterapię igłową, mezoterapię mikroigłową oraz zabiegi z wykorzystaniem stymulatorów tkankowych.

Pobudzenie fibroblastów za pomocą mezoterapii igłowej

Mezoterapia igłowa polega na wykonaniu nakłuć skóry w odpowiednich odstępach z jednoczesną aplikacją substancji czynnej w głąb skóry właściwej. Mogą to być gotowe mezokoktajle zawierające witaminy, peptydy, kwas hialuronowy i aminokwasy, lub preparat autologiczny- osocze bogatopłytkowe. Zarówno substancje wykorzystane do zabiegu, jak i same nakłucia, mają na celu pobudzenie procesów naprawczych zachodzących w skórze i w efekcie przywrócenie jej młodzieńczego wyglądu.  

Dowiedz się więcej: Mezoterapia igłowa

Pobudzenie fibroblastów za pomocą mezoterapii mikroigłowej

Mezoterapia mikroigłowa polega na wykonaniu gęstych, lecz płytszych nakłuć niż ma to miejsce przy mezoterapii igłowej. Zabieg przeprowadza się z użyciem specjalnego urządzenia – Dermapenu – wyposażonego w kartridże z licznymi mikroigiełkami nakłuwającymi skórę. To silnie stymuluje fibroblasty do produkcji białek strukturalnych, których zadaniem jest szybka regeneracja uszkodzeń i tym samym przebudowa tkanki. Efektem serii zabiegów mezoterapii mikroigłowej jest poprawa napięcia, gęstości i elastyczności skóry. 

Dowiedz się więcej: Mezoterapia mikroigłowa

Pobudzenie fibroblastów za pomocą stymulatorów tkankowych

Stymulatory tkankowe to preparaty wykorzystywane do zabiegów mających na celu restrukturyzację i odnowę skóry. Głównym zadaniem stymulatorów jest intensywne pobudzenie fibroblastów do wzmożonej syntezy kolagenu i elastyny, dzięki czemu przywrócony zostaje blask, koloryt i młodzieńczy wygląd cery. Stymulatory tkankowe można wykorzystać zarówno do leczenia już istniejących defektów skóry, jak i w celach profilaktycznych opóźniających ich powstawanie. Skład i działanie preparatu dobiera się indywidualnie do każdego przypadku.

Dowiedz się więcej: Stymulatory tkankowe

Witamina C a fibroblasty

Nie bez znaczenia dla zachowania zdrowej, gładkiej i młodej cery jest obecność witaminy C w organizmie. Jest ona niezbędnym czynnikiem biorącym udział w biosyntezie kolagenu i stabilizacji włókien kolagenowych. Ponadto zapobiega nadmiernemu gromadzeniu się elastyny w organizmie i powstawaniu elastozy, będącej wynikiem nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne i charakterystycznej dla skóry osób starszych. Witamina C reguluje także produkcję melaniny odpowiedzialnej za powstawanie przebarwień oraz łagodzi stany zapalne skóry.

Jeśli w organizmie istnieje znaczny niedobór witaminy C, białka strukturalne skóry zwyczajnie nie powstaną. Dlatego zaleca się, aby dobowa dawka tej witaminy nie była mniejsza niż 1500 mg, co jest szczególnie istotne przy zabiegach medycyny estetycznej wpływających na pobudzenie pracy fibroblastów. Naturalnym źródłem tej witaminy są warzywa, takie jak natka pietruszki, jarmuż, czerwona papryka, brukselka, oraz owoce, wśród których prym wiodą: aronia, porzeczki, żurawina, agrest, truskawki, cytrusy i owoce dzikiej róży.

Ponieważ dostarczenie z pożywieniem odpowiednich dobowych dawek witaminy C może w wielu przypadkach okazać się trudne, warto rozważyć kroplówki witaminowe. Dożylne podanie witaminy C gwarantuje jej maksymalną przyswajalność i szybkie działanie terapeutyczne, gdyż proces wchłaniania odbywa się z pominięciem przewodu pokarmowego. Kroplówka z witaminą C to doskonałe rozwiązanie dla osób z zaburzeniami wchłaniania oraz tych, których dieta uboga jest w warzywa i owoce. Zalecana jest także w leczeniu i profilaktyce wielu chorób.

Dowiedz się więcej: Kroplówka z witaminą C