ŻYLAKI - czy dotyczą tylko nóg?

Żylaki to powszechny problem wśród światowej populacji. Dotyczy blisko 60% osób na całym świecie, z czego czterokrotnie częściej jest stwierdzany wśród kobiet. Żylaki nie są wyłącznie defektem natury estetycznej, co wciąż jest popularnym poglądem wśród społeczeństwa, lecz objawem poważnych schorzeń, których nie należy bagatelizować. 

Żylaki - co to jest?

Terminem „żylaki” określa się poszerzone, wydłużone żyły, które mają charakterystyczny, kręty przebieg. Najczęściej są widoczne gołym okiem przez skórę w postaci poskręcanych, miejscami uwypuklonych naczyń. Towarzyszą im zwykle dodatkowe objawy, takie jak ból, pieczenie i swędzenie, uczucie ciężkości, obrzęki oraz przebarwienia skóry w sąsiedztwie zmian.

Żylaki powstają na skutek długotrwałego ucisku na ścianę naczynia, wywieranego przez gromadzącą się w nich krew. Jeśli nie ma ona swobodnego odpływu, zaczyna kumulować się w żyle. Zastój krwi powoduje, że w naczyniu wzrasta ciśnienie i wywiera napór na jego ścianę, przez co ulega ono stopniowemu rozciągnięciu, poszerzeniu i odkształceniu. Najczęściej żylaki powstają w obrębie żył powierzchownych kończyn dolnych. Powodem tego jest utrudniony odpływ krwi z tej okolicy, gdyż musi ona pokonać siłę grawitacji, co jest możliwe dzięki prawidłowemu działaniu pompy mięśniowej. Jeśli mięśnie nie kurczą się i nie „przepychają” krwi w kierunku serca, to ryzyko powstania żylaków dramatycznie wzrasta. Właśnie z tego powodu osoby prowadzące siedzący tryb życia, posiadające pracę siedzącą, nieuprawiający aktywności fizycznej lub długotrwale przebywający w pozycji stojącej (np. w związku z czynnościami zawodowymi) są znacznie bardziej narażone na pojawienie się żylaków w przyszłości.    

Poznaj nasze: Sposoby na choroby sercowo-naczyniowe

Jakie są rodzaje żylaków?

Zwykle żylaki kojarzone są z chorobą dotyczącą kończyn dolnych, lecz mogą dotyczyć również innych części ciała, gdzie dają szereg uciążliwych objawów. Poniżej wymieniamy najczęstsze lokalizacje zmian żylakowatych.

Przeczytaj także: Pajączki naczyniowe

Żylaki sromu i krocza. Najczęściej są spowodowane niewydolnością żylną miednicy, której przyczyną mogą być: ciąża i współistniejący z nią ucisk na naczynia żylne, tyłozgięcie macicy, wrodzone nieprawidłowości budowy żył, wahania hormonalne (także w przebiegu ciąży). Mogą być stwierdzone również przy endometriozie, zespole policystycznych jajników oraz guzach jajnika. Objawiają się zwykle bólem podczas stosunku, obrzękiem i zaczerwienieniem warg sromowych, odczuwaniem pieczenia i swędzenia w okolicach intymnych, a także bólem i uczuciem ciężkości w podbrzuszu. Bardzo często współwystępują z żylakami odbytu i żylakami kończyn dolnych. 

Żylaki powrózka nasiennego. Powstają na skutek niewydolności żylnej miednicy. Zastój krwi w żyłach jądrowych prowadzi do zwiększenia temperatury w jądrach, co negatywnie wpływa na proces tworzenia plemników i obniża jakość nasienia. Z tego względu żylaki powrózka nasiennego są jedną z najczęstszych przyczyn niepłodności u mężczyzn. Zwykle przebiegają bezobjawowo, lecz w stanach zaawansowanych może towarzyszyć im uczucie obrzmienia i ciężkości worka mosznowego oraz zmniejszenie wielkości jądra. W większości przypadków lokalizują się po lewej stronie. Żylaki powrózka nasiennego często współistnieją z żylakami kończyn dolnych.

Żylaki przełyku. Są najczęściej wynikiem marskości wątroby. Rozwijają się z powodu nadmiernej ilości krwi przepływającej przez żyły przełyku, która omija niewydolną i niezdolną do pracy wątrobę. Takie przejęcie funkcji przez niedostosowane do niej naczynia powoduje ich przeciążenie, a w konsekwencji rozwój żylaków. Stanowią one bezpośrednie zagrożenie życia, gdyż w chwili pęknięcia mogą wywołać krwotok wewnętrzny, którego odsetek śmiertelności waha się w granicach 30-50%.   

Żylaki odbytu. Popularnie zwane są „hemoroidami”, choć poprawna nazwa brzmi „choroba hemoroidalna”. Są najczęstszą przyczyną krwawień z odbytnicy i zarazem jest to ich najbardziej charakterystyczny objaw. Za główną przyczynę rozwoju żylaków odbytu uważa się nadmierne ciśnienie w jamie brzusznej, towarzyszące np. chronicznym zaparciom, ciąży, otyłości, nieprawidłowemu dźwiganiu zbyt dużych ciężarów oraz sportom siłowym. 

Dowiedz się więcej: Jak wyleczyć hemoroidy?

Żylaki - jakie są powikłania?

Nieleczone żylaki mogą doprowadzić do wielu groźnych powikłań zdrowotnych, a w skrajnych przypadkach także do śmierci. Najniebezpieczniejszymi następstwami są:

  • zakrzepowe zapalenie żył,
  • zespół pozakrzepowy,
  • krwawienia z żylaków,
  • zator tętnicy płucnej,
  • owrzodzenia - rany powstające na zajętej kończynie nie goją się, a niedokrwione tkanki obumierają, co może ostatecznie doprowadzić nawet do amputacji

Jeżeli żylaki dotyczą narządów rozrodczych, powikłaniem może być również:

  • niepłodność u mężczyzn oraz problemy z zajściem w ciążę u kobiet,
  • poronienia na wczesnych etapach ciąży.

W przypadku żylaków przełyku wśród powikłań należy wymienić:

  • krwotok wewnętrzny,
  • wstrząs hipowolemiczny,
  • śpiączkę wątrobową.

Poznaj nasze: Sposoby na zakrzepicę

Jakie są możliwe sposoby leczenia żylaków?

Istnieje kilka różnych metod leczenia żylaków. Najważniejsze jest jednak znalezienie przyczyny ich występowania, a następnie jej skuteczne usunięcie. Tylko takie podejście może zahamować nawroty choroby i trwale podnieść jakość życia pacjentów.

Kompresjoterapia - to metoda uciskowa, stosowana w profilaktyce żylaków kończyn dolnych, jako metoda leczenia początkowych zmian oraz jako terapia wspomagająca po bardziej inwazyjnych zabiegach usuwania żylaków. Polega ona na używaniu specjalnych pończoch lub podkolanówek o odpowiednio dobranej sile kompresji. Największy ucisk znajduje się w okolicy kostki i zmniejsza się ku górze, co wspomaga prawidłowy przepływ krwi z kończyn dolnych do serca. 

Skleroterapia - zwana również leczeniem obliteracyjnym, jest jedną z najpopularniejszych metod w leczeniu żylaków. Polega na podaniu do zajętej żyły specjalnych substancji, których celem jest uszkodzenie naczynia, a następnie jego zwłóknienie i wyłączenie go z układu krążenia. Metoda ta sprawdza się w leczeniu zarówno „pajączków”, jak i większych zmian żylakowatych.  

Leczenie chirurgiczne - zabieg chirurgiczny likwidujący żylaki nazywa się flebektomią. Jest to klasyczna i najbardziej popularna metoda leczenia żylaków w zaawansowanym stadium rozwoju. Zabieg polega na usunięciu niewydolnych żył (odpiszczelowej i/lub odstrzałkowej) poprzez wykonanie niewielkich nacięć w ściśle określonych miejscach. Po zabiegu mogą pozostać ślady w postaci blizn. Odmianą flebektomii, lecz o mniejszym zasięgu, jest miniflebektomia.

Leczenie laserowe wewnątrznaczyniowe - zabieg polega na wprowadzeniu do wnętrza niewydolnej żyły specjalnej sondy emitującej energię świetlną. Jej zadaniem jest uszkodzenie naczynia od wewnątrz, co w konsekwencji powoduje zwłóknienie i zamknięcie jego światła. Zabieg ten jest mało inwazyjny i nie wymaga długotrwałej rekonwalescencji.

Zamykanie naczynia za pomocą kleju tkankowego - pod kontrolą USG do naczynia wprowadzony zostaje cewnik, przez który podaje się specjalny „klej”. Niemal natychmiast ulega on stwardnieniu, dzięki czemu światło naczynia zostaje zamknięte. Zabieg jest małoinwazyjny i nie wymaga stosowania kompresjoterapii po wykonaniu procedury.     

Farmakoterapia - w leczeniu żylaków pomocne jest stosowanie leków i suplementów zawierających związki o właściwościach poprawiających mikrokrążenie, przeciwzapalnych, uszczelniających naczynia i wzmacniających ich ścianę. Do takich związków zalicza się bioflawonoidy, takie jak diosmina, hesperydyna i rutyna, które powszechnie znajdują się w preparatach na żylaki. Pomocny jest także wyciąg z kasztanowca bogaty w tzw. saponiny, które działają przeciwobrzękowo i przeciwwysiękowo, a także poprawiają elastyczność i napięcie naczyń. Innym związkiem, przydatnym w leczeniu żylaków, jest dobesylan wapnia- działa na śródbłonek naczyń, powodując jego uszczelnienie, zwiększenie wytrzymałości i poprawę napięcia ścian żylnych. Ponadto przeciwdziała zastojowi krwi i formowaniu się zakrzepów.  

Ulubione ()