ul. Staromiejska 13a, Katowice Pn-Pt 8:00 - 18:00, Rejestracja Pn-Pt: 8:00 - 20:00 888 888 708
JELITA A ZMIANY SKÓRNE- jaki mają związek?
„Wszelka choroba ma źródło w trzewiach”
~ Hipokrates, III w. p.n.e.
Potrzebujesz więcej informacji jak poprawić funkcjonowanie jelit?
Zapraszamy do kontaktu: 32 630 40 10
Jakie funkcje pełnią jelita?
W ostatnich latach popularność zyskało stwierdzenie, że jelita to nasz „drugi mózg”. Pełnią one w organizmie szereg istotnych funkcji, od których zależy prawidłowa praca niemal wszystkich narządów i układów. Jelita zasiedlane są przez liczne gatunki bakterii, grzybów, pierwotniaków i wirusów, które tworzą tzw. mikrobiotę jelitową. Ilość mikroorganizmów w układzie pokarmowym jest dziesięciokrotnie większa niż liczba wszystkich komórek organizmu, co obrazuje, jak ogromne znaczenie mają w utrzymaniu homeostazy całego ustroju.
Udowodniono, że blisko 80% komórek odpornościowych pochodzi z jelit, co czyni je niezwykle ważnym elementem prawidłowego działania układu immunologicznego. W jelitach zachodzi również synteza niektórych witamin, np. z grupy B i witaminy K, jak również kwasów tłuszczowych. Ponadto odpowiadają za fermentację i procesy rozkładu składników pokarmowych, regulują metabolizm i zapobiegają kolonizacji układu przez obce patogeny. W jelitach ma miejsce także proces wchłaniania składników odżywczych oraz produkcja serotoniny, zwanej „hormonem szczęścia”. Mnogość zadań i funkcji, jakie w ludzkim ciele spełniają jelita sprawia, że ich dysfunkcje mają niebagatelny wpływ na cały organizm.
Badania wykazały, że mikrobiota jelitowa jest niezmiernie ważnym czynnikiem wpływającym m.in. na stan i zdrowie skóry oraz zachowanie jej homeostazy. Dowodzi temu fakt, iż wiele schorzeń przewodu pokarmowego współistnieje z problemami skórnymi, które niejednokrotnie są ich pierwszym objawem.
Sprawdź nasze sposoby na: Zapalenie jelita grubego
Jak dysbioza jelit wpływa na zdrowie?
Dysbioza jelit, czyli zaburzony skład mikrobioty, ma ogromne znaczenie w powstawaniu licznych schorzeń, nie tylko w obrębie samego przewodu pokarmowego. Łączy się ją m.in. z zaburzeniami snu i koncentracji, przewlekłym zmęczeniem, chronicznymi bólami głowy i stawów oraz stanami depresyjnymi. Ma również związek z chorobami metabolicznymi, autoimmunologicznymi, a nawet nowotworowymi. Wykazano również wpływ dysbiozy jelitowej na rozwój chorób przewlekłych, takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroby Leśniowskiego-Crohna oraz reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS).
Przyczyną zaburzeń mikrobioty jelitowej i powstawania dysbiozy mogą być m.in.:
- długotrwałe stosowanie leków (zwłaszcza sterydów, antybiotyków, leków z grupy NLPZ, inhibitorów pompy protonowej),
- niewłaściwa dieta uboga w błonnik pokarmowy,
- nadmiar lub niedobór aktywności fizycznej,
- częste infekcje,
- stres,
- zbyt mała ilość snu,
- spożywanie nadmiernej ilości alkoholu oraz pokarmów bogatych w konserwanty i sztuczne barwniki.
Czynniki te mogą powodować rozszczelnienie bariery jelitowej, co z kolei umożliwia przemieszczanie się toksyn i drobnoustrojów do krwiobiegu, wywołując ogólne reakcje zapalne i autoimmunologiczne. Taki stan, zwłaszcza utrzymujący się długotrwale, może prowadzić do rozwoju przewlekłych chorób dermatologicznych. Badania dowiodły, że mikrobiom jelit warunkuje mikrobiom skóry, z którym jest połączony. Oznacza to, że zaburzenia w jelitach mogą znaleźć odzwierciedlenie w wyglądzie i stanie skóry- staje się ona bardziej sucha, skłonna do podrażnień, z obecnością krost i grudek.
Z uwagi na fakt, iż jelita mają również ogromny wpływ na odporność organizmu, ich dysbioza przyczynia się do utrudnionego gojenia się ran i powstawania stanów zapalnych skóry. Najczęstsze choroby dermatologiczne związane z zaburzeniem pracy jelit to: trądzik, atopowe zapalenie skóry, łuszczyca oraz grzybice. Dysbioza może być również przyczyną rozwoju alergii (pokarmowej i kontaktowej), których objawy często widoczne są między innymi na skórze. Badania wykazały, że wdrożenie odpowiedniego leczenia, diety oraz probiotykoterapii znacząco zwiększa szansę wyleczenia lub długotrwałej remisji wymienionych chorób.
Przeczytaj także: Łojotokowe zapalenie skóry- objawy, rodzaje, leczenie
W przebiegu jakich chorób jelitowych występują objawy skórne?
Częstość występowania objawów dermatologicznych towarzyszących chorobom przewodu pokarmowego jest zaskakująco wysoka. Mogą poprzedzać wystąpienie pierwszych dolegliwości ze strony jelit lub pojawić się później. W niektórych jednostkach chorobowych zmiany skórne są charakterystycznym symptomem i stanowią jedno z kryteriów diagnostycznych. Do takich schorzeń zaliczają się: choroba Duhringa, choroba Degosa, zespół Peutza-Jeghersa i zespół Gardnera.
Choroba Duhringa
Choroba Duhringa. Inaczej zwana opryszczkowatym zapaleniem skóry. Jest chorobą autoimmunologiczną, której przyczynę upatruje się w nietolerancji glutenu. Mimo że w jej przebiegu dochodzi do zaniku/spłaszczenia kosmków w jelicie cienkim, to- w przeciwieństwie do celiakii- objawy ze strony układu pokarmowego występują stosunkowo rzadko. Typowym objawem klinicznym jest więc występowanie różnorodnych zmian skórnych, do których zaliczyć można m.in. pokrzywkę, plamy rumieniowe, krostki, a także pęcherzyki i grudki układające się „wianuszkowato”, co wyglądem przypomina opryszczkę (choroba nie ma związku z zakażeniem herpeswirusami!). Zmiany umiejscawiają się symetrycznie, zwykle w okolicy pośladków, przedramion i łokci, kolan, skóry głowy i karku. Towarzyszy im silne swędzenie i uczucie pieczenia skóry. Pęcherze i nadżerki mogą być obecne również na błonie śluzowej jamy ustnej.
Choroba Degosa
Choroba Degosa. Zwana także rozsianym jelitowo-skórnym zarostowym zapaleniem naczyń. Objawia się występowaniem na skórze początkowo małych grudek, które w części centralnej mogą nosić wyraźne znamiona postępującej martwicy. Zmiany z czasem „zapadają się” i pozostawiają ślad w postaci niewielkich, białych blizn (wyglądające jak ślad po krostach ospy). Wykwity lokalizują się głównie na tułowiu i bliższych częściach kończyn górnych i dolnych.
Zespół Peutza-Jeghersa
Zespół Peutza-Jeghersa. Jest to rzadka choroba genetyczna, charakteryzująca się występowaniem polipów w przewodzie pokarmowym- głównie w jelicie cienkim, okrężnicy i odbytnicy, czasem również w żołądku. Towarzyszy im pojawienie się licznych zmian barwnikowych (piegów, plam soczewicowatych) zwykle na skórze twarzy, powiek i warg, a także na dziąsłach i błonie śluzowej policzków. Mogą być obecne również na palcach rąk i stóp, w okolicy narządów płciowych i odbytu. Ilość widocznych zmian skórnych zmniejsza się wraz z wiekiem. Osoby chore na ZPJ są szczególnie narażone na wystąpienie nowotworów przewodu pokarmowego.
Zespół Gardnera
Zespół Gardnera. Podobnie jak poprzedni, również ma podłoże genetyczne. W jego przebiegu stwierdza się obecność bardzo licznych polipów jelita grubego, które- jeśli nieleczone- zwykle ulegają mutacji nowotworowej. Choroba objawia się występowaniem znacznej ilości torbieli naskórkowych i włókniaków, zlokalizowanych głównie na skórze głowy i na twarzy.
W przebiegu nieswoistych chorób zapalnych jelit, do których zalicza się wrzodziejące zapalenie jelita grubego oraz chorobę Leśniowskiego-Crohna, także stwierdza się występowanie charakterystycznych zmian skórnych. Są to najczęściej: rumień guzowaty, aftowe zapalenie jamy ustnej oraz piodermia zgorzelinowa.
Rumień guzowaty
Rumień guzowaty. Objawia się jako ciemnoczerwone lub brunatne zapalone guzki występujące na skórze goleni lub przedramion. Zmianom towarzyszą zwykle objawy ogólnoustrojowe, takie jak podwyższona temperatura ciała oraz powiększenie węzłów chłonnych. Guzy znikają samoistnie i nie pozostawiają widocznych śladów. Rumień guzowaty stwierdza się u około 15% osób chorujących na nieswoiste zapalenie jelit, lecz może występować także w przebiegu innych chorób (sarkoidoza, ZZSK) lub być wywołany przyjmowaniem niektórych leków.
Aftowe zapalenie jamy ustnej
Aftowe zapalenie jamy ustnej. Objawia się występowaniem nadżerek na błonie śluzowej jamy ustnej. Zmiany są białawe, a dookoła nich widoczna jest rumieniowa otoczka. Towarzyszy im duży ból, co- w zależności od umiejscowienia- może utrudniać jedzenie i połykanie.
Piodermia zgorzelinowa
Piodermia zgorzelinowa. To rzadkie schorzenie, które występuje u 5% chorych na wrzodziejące zapalenie jelita grubego i u 2% pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna. Objawia się nagle powstającym, powiększającym się owrzodzeniem i martwicą skóry. Rany powstają przy niewielkim nawet uszkodzeniu i gwałtownie się powiększają. Są bolesne i mogą utrzymywać się miesiącami lub latami. Choroba może dotyczyć niemal każdej części ciała, choć zwykle lokalizuje się na kończynach dolnych.
Jak poprawić funkcjonowanie jelit?
Aby trwale poprawić wygląd skóry, należy zadziałać od wewnątrz organizmu i w pierwszej kolejności przyjrzeć się funkcjonowaniu własnego przewodu pokarmowego. Szeroko promowane i ogólnodostępne maści, żele, kremy i toniki mogą chwilowo poprawić stan skóry, jednak wykazują zwykle działanie wyłączne objawowe i nie są skuteczne w walce z przyczyną zaburzeń. To z kolei spowoduje, że „uśpione” symptomy choroby po pewnym czasie znów się pojawią, a cały proces zacznie się od początku.
W celu pozbycia się dysbiozy i przywrócenia jelit do stanu równowagi, w pierwszej kolejności należy usunąć to, co zaburza mikrobiotę, a następnie uzupełnić ją „dobrymi” bakteriami. Aby usunąć z przewodu pokarmowego chorobotwórcze patogeny, poleca się wykonanie serii zabiegów hydrokolonoterapii, czyli mechanicznego oczyszczenia jelita grubego na całej długości.
Dowiedz się więcej: Hydrokolonoterapia
Hydrokolonoterapia polega na umieszczeniu doodbytniczo kanki, przez którą do światła jelita wlewana jest ogrzana i przefiltrowana woda. Za pomocą niewielkiego ciśnienia możliwe jest pokonanie wszystkich „zakrętów” okrężnicy i oczyszczenie jej w całości. Wraz z wodą z jelita usuwane są drobnoustroje, zalegające resztki pokarmowe, szkodliwe produkty przemiany materii i kamienie kałowe. Zanieczyszczone jelito nie jest w stanie samodzielnie usuwać toksyn z ustroju, przez co zalegają one w przewodzie pokarmowym i upośledzają jego funkcje. Gdy organizm nie może wydalić toksyn samodzielnie, dochodzi do ich przedostawania się do krwiobiegu, skąd następnie zostają „wyrzucone” na skórę. To spowoduje nasilenie istniejących objawów chorobowych oraz przyczyni się do powstawania innych schorzeń dermatologicznych.
Hydrokolonoterapia zapobiega samozatruwaniu się organizmu, dzięki czemu zalegające toksyny nie przedostają się do krwiobiegu. To z kolei przeciwdziała powstawaniu ogólnych stanów zapalnych, reakcji alergicznych i autoimmunologicznych oraz zapobiega zaostrzeniom już istniejących objawów skórnych. Po zabiegu zaleca się stosowanie dobrej jakości probiotyków, które służą uzupełnieniu naruszonej mikrobioty jelitowej i odbudowaniu jej w zdrowej postaci.