DIETA PRZECIWGRZYBICZA - co jeść, a czego lepiej unikać?

Kandydoza, czyli drożdżyca, to coraz częściej diagnozowana choroba przewodu pokarmowego. Polega na zakażeniu organizmu przez drożdżaki, najczęściej z rodzaju Candida. Występują one naturalnie w ustroju człowieka i wchodzą w skład prawidłowej mikroflory jelitowej. Problem pojawia się jednak w momencie, gdy dochodzi do nadmiernego, intensywnego rozrostu tych grzybów, który prowadzi do rozszczelnienia jelita i przedostawania się do układu krwionośnego różnego rodzaju składników, toksyn i drobnoustrojów. Przy dodatkowo osłabionym układzie odpornościowym grzyby z rodziny Candida wytwarzają toksyczne substancje i nasilają rozprzestrzenianie się zakażenia. Jak walczyć z grzybicą przewodu pokarmowego?

Potrzebujesz więcej informacji jak ułożyć dietę przeciwgrzybiczną?
Zapraszamy do kontaktu: 32 630 40 10

Kandydoza - objawy i przyczyny

Objawy kandydozy można dzielić na kilka grup w zależności od układu, którego dotyczą. Ze strony przewodu pokarmowego najbardziej powszechne objawy to wzdęcia, bóle brzucha, biegunki, nadmierne wydzielanie gazów. Z kolei ze strony układu nerwowego obserwuje się: zmiany nastroju, stany lękowe, a nawet depresję. Często występują również alergie skórne oraz oddechowe, a także ogólne przemęczenie organizmu, osłabienie i spadek odporności.

Podstawową przyczyną występowania kandydozy jest zmiana naturalnej mikroflory jelitowej. Jest to spowodowane różnymi czynnikami, do których zaliczyć można:

• nieodpowiednią dietę – bogatą w cukry proste, tłuszcze trans, produkty wysoko przetworzone,
• niedobory witamin i składników mineralnych,
• narażenie na przewlekły stres,
• długotrwałe stosowanie leków, takich jak np.: antybiotyki, sterydy, środki antykoncepcyjne, niesteroidowe leki przeciwzapalne.
  

Przeczytaj także: Grzybica jelit- przyczyny, objawy, leczenie

Dieta przeciwgrzybicza - w kandydozie

Głównym sposobem leczenia kandydozy jest prawidłowa dieta. Odpowiedni plan żywieniowy ma za zadanie przywrócić naturalną równowagę kwasowo-zasadową, uzupełnić niedobory i wzmocnić organizm. Jest to jednak długotrwały proces odbywający się w kilku etapach. Najważniejsze zalecenia żywieniowe w diecie przeciwgrzybiczej to:

a) całkowita eliminacja produktów, które sprzyjają rozwojowi drożdży,

b) utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej,

c) stosowanie zasad diety rozdzielnej,

d) zastosowanie ziół działających przeciwgrzybiczo.

Ważne, aby pamiętać, że każda dieta powinna być układana indywidualnie, m.in. ze względu na różnorodny stopień nasilenia choroby, jej objawy oraz istniejące schorzenia towarzyszące. Pod uwagę trzeba także wziąć styl życia Pacjenta – poziom aktywności fizycznej czy wykonywaną pracę, jak również płeć, wiek i masę ciała. Innymi słowy nie ma jednolitej, ogólnej diety przeciwgrzybiczej dla każdego, jednak istnieje zbiór zaleceń, do których warto się stosować.

a.    Eliminacja produktów, które sprzyjają rozwojowi drożdży

Głównym celem diety w walce z drożdżakami jest zniszczenie kolonii grzybów w jelitach i zapobieganie ich powtórnemu rozwojowi. Naturalną pożywką dla grzybów w organizmie są cukry proste. Zbyt duża ich ilość może doprowadzić do rozwoju grzybicy w jelicie grubym. Spożywanie nadmiernych ilości tych cukrów w diecie, a także niedokładne rozdrobnienie owoców i produktów zbożowych przyczynia się do powstawania kandydozy. Duże kawałki węglowodanów nie są dokładnie trawione, dłużej zalegają w jelitach, a co za tym idzie sprzyjają rozwojowi grzybicy. Podstawowym elementem diety przeciwgrzybiczej jest więc pozbawienie drożdży ich naturalnej pożywki, czyli cukru, co jest możliwe tylko przez zastosowanie odpowiednich zaleceń żywieniowych.

W pierwszym etapie leczenia kandydozy stosuje się dietę niskowęglowodanową. Eliminuje się z jadłospisu żywność bogatą w cukry proste, mającą wysoki indeks glikemiczny oraz wysoko przetworzone produkty zbożowe. Należy unikać takich produktów jak: cukier, słodzone napoje, słodycze, ciasta, miód, słodziki, warzywa zawierające dużą ilość skrobi oraz większość owoców. Z diety trzeba wykluczyć także produkty zawierające laktozę, czyli cukier mleczny. Do takich produktów zaliczamy mleko i przetwory mleczne. Dodatkowo ograniczeniu powinny ulec produkty wysoko przetworzone, z konserwantami, glutaminianem sodu, a także z dodatkiem drożdży. Czas trwania tego etapu to około 3-6 tygodni, jednak zwykle trwa on do momentu wystąpienia widocznej poprawy u Pacjenta.

Przeczytaj także: Dieta bezmleczna

Lista produktów zakazanych w pierwszym etapie leczenia kandydozy:

• cukier,
• słodycze, miód, słodziki,
• mąka pszenna, jasne makarony, biały ryż, wysoko przetworzone produkty zbożowe,
• owoce, poza tymi kwaśnymi typu cytryny, grejpfruty, pomarańcze,
• warzywa z dużą ilością skrobi: ziemniaki, warzywa strączkowe, gotowane marchewki i buraki,
• mleko i przetwory mleczne jak: maślanka, śmietana, sery, napoje mleczne,
• drożdże, produkty zawierające drożdże oraz produkty, gdzie drożdże wykorzystywane są przy produkcji, np.: zupy w proszku, wino, piwo,
• ocet oraz produkty zawierające ocet (np. marynowane warzywa),
• produkty zawierające pleśń, m.in.: salami, wędliny suszone, sery pleśniowe,
• produkty fermentowane- kiszona kapusta, kiszone ogórki,
• margaryny i oleje rafinowane,
• czarna herbata, kawa, kawa zbożowa,
• suszone produkty zawierające cukry, np. suszone owoce,
• soki owocowe, napoje gazowane, słodzone napoje niegazowane,
• gotowe sosy, ketchup, mieszanki przypraw,
• produkty zawierające konserwanty i glutaminian sodu, np. wędliny, sery, konserwy.

Należy pamiętać, że nie ma potrzeby na radykalne ograniczenie produktów skrobiowych. Tak jak wspomniano wcześniej, dieta powinna być dopasowana indywidualnie w zależności od potrzeb i objawów. Niepotrzebne wyeliminowanie węglowodanów może doprowadzić do niezamierzonej utraty masy ciała i osłabienia organizmu, a także zwiększa szanse na rozwój infekcji.

Ważna jest również świadomość, że nie można zbytnio przeciągać pierwszego etapu diety, ponieważ jest ona niedoborowa w składniki odżywcze i witaminy. Mimo wielu produktów, które należy wykluczyć, dieta powinna być smaczna, pożywna, zawierać odpowiednią ilość kalorii oraz makro- i mikroelementów.

Lista produktów skrobiowych dozwolonych w pierwszym etapie leczenia kandydozy:

• pieczywo żytnie, bezglutenowe,
• brązowy ryż,
• grube kasze, np. jęczmienna, gryczana,
• warzywa o niskiej zawartości skrobi: warzywa kapustne, kalafior i brokuły, zielone warzywa takie jak sałata, szpinak, natka pietruszki, a także rzodkiewki, seler, szparagi, cebula, czosnek, por.

Produkty białkowe zalecane w pierwszym etapie diety przeciwgrzybiczej:

• chude mięso: drób, cielęcina, jagnięcina, królik, wołowina, chuda wieprzowina,
• ryby i owoce morza,
• jaja.
  
  

Produkty powinny być gotowane, gotowane na parze, pieczone lub duszone bez obsmażania. Bardzo istotnym elementem w diecie przeciwgrzybiczej jest prawidłowe nawodnienie organizmu. Wypijanie minimum 2 litrów płynów dziennie przyspiesza usuwanie toksyn z organizmu. Poza wodą dopuszczalne płyny to napary ziołowe, herbaty owocowe oraz soki warzywne. 

W drugim etapie diety przeciwgrzybiczej należy skupić się przede wszystkim na uszczelnieniu bariery jelitowej, podniesieniu odporności organizmu, a także na dalszej eliminacji drożdżaków. Jest to możliwe dzięki wykluczeniu z diety nabiału oraz glutenu i włączeniu do diety probiotyków, które mają korzystny wpływ na układ odpornościowy. Do produktów zawierających naturalne bakterie probiotyczne zaliczamy fermentowane warzywa oraz fermentowane napoje, jak kefir, jogurt czy zakwas buraczany.

Lista produktów mających korzystny wpływ na układ odpornościowy:

•     witamina E (zielone warzywa liściaste, pestki dyni),

•     witamina A (podroby, ryby),

•     witamina D3 (promienie słoneczne, tłuste ryby) oraz kwasy omega-3 i omega-6 (oleje, tłuste ryby, orzechy),

•     witamina C (zielone warzywa liściaste, papryka, owoce cytrusowe),

•     witaminy z grupy B (zielone warzywa, mięso, podroby),

•     selen (ryby i owoce morza, orzechy, nasiona, kiełki),

•      cynk (mięso, orzechy, migdały, pestki dyni i słonecznika, płatki owsiane).

Dodatkowo, na tym etapie rozszerzania jadłospisu do diety, włączamy świeże warzywa oraz pełnoziarniste produkty zbożowe. Stopniowo należy włączać rośliny strączkowe i owoce. Ważne, żeby każdy z tych produktów wprowadzać pojedynczo i obserwować organizm, żeby w razie wystąpienia objawów wiedzieć, który produkt należy ponownie wykluczyć.

Ostatni etap diety polega na stopniowym włączaniu produktów wcześniej zabronionych: mlecznych, warzyw skrobiowych, produktów zawierających pleśń. Tak jak we wcześniejszym etapie, produkty powinny być wprowadzane pojedynczo i konieczna jest obserwacja reakcji organizmu. 

Czas stosowania diety przeciwgrzybiczej trwa około 8-12 miesięcy, jednak jest to sprawa indywidualna. Zależy to od ilości grzybów zasiedlających jelita przed leczeniem, czasu zmagania się z chorobą oraz stopniem zniszczeń, jakie w ustroju spowodowała kandydoza. Warto pamiętać, że grzyby w ludzkim organizmie żyją nawet 3 lata, dlatego tak ważne jest stosowanie diety przeciwgrzybiczej na co dzień, żeby nie dopuścić do nawrotu choroby.

b.    Równowaga kwasowo-zasadowa organizmu

Drożdżaki w naszym układzie pokarmowym wytwarzają niekorzystne dla zdrowia środowisko kwaśne. Dieta przeciwgrzybicza ma więc za zadanie wprowadzić do jadłospisu produkty obojętne i zasadotwórcze. Należą do nich dozwolone warzywa i owoce, a także nasiona sezamu, kiełki zbóż, jogurt naturalny oraz oliwa z oliwek.

c.    Dieta rozdzielna

Fermentacja węglowodanów przez grzyby przy jednoczesnej trudności w trawieniu białek i tłuszczów skutkuje rozwojem kwaśnego środowiska w organizmie. Nieprawidłowo strawione białka powodują wzdęcia, nudności i wytwarzanie gazów. Dieta rozdzielna polega więc na spożywaniu osobno białek i węglowodanów. Przeciwwskazane jest również popijanie podczas jedzenia, gdyż nadmierna ilość płynów wydłuża okres trawienia.

d.    Zioła i rośliny w diecie przeciwgrzybiczej

Podczas walki z kandydozą warto do codziennego jadłospisu dołączyć preparaty roślinne wspomagające działanie diety przeciwgrzybiczej. Należą do nich: olejek z oregano, wilcacora, preparaty na bazie czosnku, wyciąg z pestek grapefruita, echinacea, a także nalewka z czarnego orzecha. Preparaty przeciwgrzybicze powinny być dobierane indywidualnie, pod okiem dietetyka lub lekarza, ponieważ istnieje szereg przeciwwskazań do stosowania tego typu suplementów diety.

Przeczytaj także: Zdrowe jelita=silny organizm! Jak jelita wpływają na stan naszego zdrowia?

Dieta przeciwgrzybicza - podsumowanie

1. Dieta powinna być dobierana indywidualnie, ponieważ musi być pełnowartościowa i odpowiednia pod kątem wartości odżywczych i energetycznych. Stosując dietę eliminacyjną powinniśmy mieć na uwadze występowanie chorób towarzyszących oraz alergii pokarmowych.

2. Produkty w diecie powinny być jak najmniej przetworzone, świeże, naturalne oraz dobre jakościowo. Z diety przeciwgrzybiczej należy wyeliminować produkty typu fast food, dania gotowe, w proszku, a także napoje gazowane, słodycze i produkty wysoko przetworzone.

3. Wprowadzając dietę przeciwgrzybiczą zaleca się wyeliminowanie z jadłospisu cukru i produktów zawierających cukier w każdej postaci: fruktozę (owoce) i laktozę (produkty mleczne). Zaleca się spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym.

4. Produkty białkowe spożywane w diecie osób z kandydozą powinny być najwyższej jakości, w połączeniu z surowymi lub gotowanymi warzywami. Dozwolone tłuszcze to dobrej jakości oleje, oliwa z oliwek i w niewielkiej ilości masło. W późniejszym etapie leczenia zaleca się rozdzielanie produktów białkowych i węglowodanowych. Spożywane produkty powinny być zasadotwórcze.

5. Ważne, aby pamiętać o prawidłowym nawodnieniu organizmu. Zaleca się spożywanie minimum 2 litrów płynów w postaci wody, ziół lub herbat owocowych.

6. Pod okiem dietetyka lub lekarza można włączyć w jadłospis stosowanie odpowiednich suplementów diety i probiotyków, a także witamin i składników mineralnych, które mają wpływ na poprawę odporności organizmu. Regularna aktywność fizyczna jest niezbędna w procesie leczenia i również przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Przeczyta także: Dietetyk Katowice