ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY – uciążliwy problem dzieci i dorosłych

Co to jest atopowe zapalenie skóry?

Atopowe zapalenie skóry (AZS), określane również mianem „egzema atopowa” lub „wyprysk atopowy”, to przewlekła choroba skóry o podłożu zapalnym. Ma charakter nawracający, z okresami zaostrzeń i remisji- dolegliwości mogą się zmniejszać latem, a nasilać zimą, jesienią i wiosną. Podłoże choroby jest silnie związane z czynnikami genetycznymi- ryzyko rozwoju AZS jest większe u osób, których wywiad rodzinny wykazał występowanie schorzeń atopowych- jeśli jeden z rodziców choruje, to ryzyko rozwoju atopii u dziecka jest wyższe o 30%, jeśli oboje – aż o 70%.

Potrzebujesz więcej informacji jak wspomóc leczenie atopowego zapalenia skóry?
Zapraszamy do kontaktu: 32 630 40 10

Mimo to dziedziczona jest predyspozycja do rozwoju AZS, a jego ostateczne wystąpienie uzależnione jest od oddziałujących na organizm czynników środowiskowych. Należą do nich przede wszystkim alergeny (roztocza, pyłki roślin, sierść, pokarmy), warunki klimatyczne, czynniki psychosomatyczne i zanieczyszczenia środowiska. Atopowe zapalenie skóry często współwystępuje z innymi schorzeniami o charakterze atopii, zwłaszcza astmą oskrzelową, a także alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa i spojówek.

Sprawdź także: Sposoby na worki pod oczami

Początek AZS obserwuje się najczęściej już w okresie wczesnego dzieciństwa i w 90% przypadków dzieje się to przed ukończeniem 5 roku życia. Jest to najczęstsza choroba skórna stwierdzana wśród dzieci i dotyczy około 15-20% z nich, natomiast w około 10% AZS towarzyszy pacjentom także w późniejszych latach i dotyczy ludzi dorosłych.

Jak objawia się atopowe zapalenie skóry?

Symptomy towarzyszące AZS mogą być różne w zależności od wieku chorego. Charakterystycznym i jednocześnie najbardziej uporczywym objawem choroby jest świąd skóry. W odczuciu prawie ¾ chorych jest on bardzo silny lub silny, nasila się w nocy powodując bezsenność i jest najważniejszym czynnikiem przyczyniającym się do pogorszenia jakości życia pacjentów, niezależnie od fazy choroby. Zaburzenia snu prowadzą do upośledzenia codziennej aktywności, negatywnie wpływają na pracę, naukę i relacje rodzinne. To z kolei silnie predysponuje do wystąpienia depresji, a nawet myśli i prób samobójczych, co potwierdzono w badaniach u pacjentów z atopowym zapaleniem skóry. Wykazano również związek między ryzykiem wystąpienia depresji, a stopniem ciężkości AZS.

Często chorzy doświadczają także dokuczliwego, palącego bólu skóry, który towarzyszy ponad 91% z nich. Również rozmieszczenie zmian skórnych w przebiegu AZS jest bardzo charakterystyczne i typowe dla tej jednostki chorobowej.

W przebiegu atopowego zapalenia skóry wyróżnia się trzy fazy choroby:

1. Okres niemowlęcy/wczesnego dzieciństwa - obejmuje dzieci do 2. roku życia. Sączące i łuszczące się zmiany skórne zlokalizowane są głównie w okolicy twarzy i uszu, a także na głowie i dalszych częściach kończyn. W chorobie o ciężkim przebiegu zmiany mogą się lokalizować na wszystkich obszarach ciała. Świąd prowadzi do powstawania nadżerek i strupów, a także przyczynia się do zakażenia powstałych ran. Zmianom towarzyszy silny stan zapalny skóry. 
2. Okres późnego dzieciństwa - dotyczy dzieci do 12. roku życia. Wyprysk przypomina liszaj, jest pęcherzykowato-grudkowy, towarzyszy mu silny świąd oraz sucha i łuszcząca się skóra. Stopniowo dochodzi do pogrubienia warstwy naskórka (lichenizacja). Zmiany lokalizują się w zgięciach stawowych, okolicy nadgarstków, na twarzy i karku. Podobnie jak poprzednio- w chorobie o ciężkim przebiegu wykwity mogą pojawiać się w różnych okolicach całego ciała.
3. Okres młodzieńczy i wieku dorosłego – dotyczy młodzież od 12. roku życia oraz osoby dorosłe. Wypryski są silnie swędzące, tworzą się nacieki zapalne, nasila się lichenizacja. Zmiany mogą występować na całym ciele chorego, lecz głównie dotyczą zgięć stawów, okolic szyi, twarzy, powiek i głowy. 

U pacjentów z atopowym zapaleniem skóry, ze względu na obniżoną odporność miejscową oraz uszkodzenia naskórka, obserwuje się zwiększoną skłonność do zakażeń bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych, a także przenikanie substancji drażniących i alergenów znajdujących się na powierzchni skóry do jej wnętrza. To indukuje reakcję układu immunologicznego i powoduje powstanie reakcji uczuleniowej. Chorzy na AZS nierzadko cierpią na alergie kontaktowe, często na nikiel i składniki leków stosowanych zewnętrznie.

W przebiegu AZS, poza stanem zapalnym i nadwrażliwością na alergeny, stwierdza się zaburzenie bariery naskórkowej. Skutkuje to zwiększeniem przeznaskórkowej utraty wody i znacznym wysuszeniem skóry, a także obniżeniem progu świądu i nadwrażliwością na czynniki drażniące. W stanach przewlekłych i podostrych naskórek ulega przerostowi i pogrubieniu. Skóra atopowa łuszczy się i pęka, w następstwie czego powstają krwawiące rany sprzyjające powstawaniu zakażenia. U więcej niż 90% pacjentów z AZS stwierdza się na skórze obecność gronkowca złocistego, któremu kolonizację ułatwia osłabienie układu odpornościowego skóry. Toksyny wydzielane przez bakterię potęgują stan zapalny oraz nasilają świąd, co sprzyja pogłębieniu dysfunkcji bariery naskórkowej i zaostrzeniu objawów choroby.  

Jak rozpoznać atopowe zapalenie skóry?

Najczęściej stosowane kryteria do rozpoznania atopowego zapalenia skóry to te autorstwa Hanifina i Rajki. Wyodrębniają one cztery kryteria większe i 23 mniejsze, z czego do postawienia diagnozy wystarczy obecność trzech większych i trzech mniejszych.

Kryteria większe atopowego zapalenia skóry to:

1. świąd,
2. przewlekły i nawrotowy charakter choroby,
3. charakterystyczna lokalizacja zmian uzależniona od wieku chorego,
4. atopia u chorego i/lub innych członków rodziny.  

Kryteria mniejsze atopowego zapalenia skóry to:

1. suchość skóry,
2. rybia łuska,
3. rogowacenie ujść mieszków włosowych,
4. łupież biały,
5. rumień twarzy,
6. nietolerancja wełny,
7. nietolerancja pokarmowa,
8. stożek rogówki,
9. zaćma,
10. wczesny początek występowania zmian skórnych,
11. stany zapalne skóry dłoni i/lub stóp,
12. podatność na nawracające infekcje skóry,
13. podniesiony poziom IgE w surowicy krwi,
14. natychmiastowe reakcje skórne,
15. zapalenie i wyprysk sutków,
16. nawracające zapalenia spojówek,
17. zapalenie czerwieni wargowej,
18. zacienienia wokół oczu i przebarwienia powiek,
19. świąd po spoceniu się,
20. zaostrzenie zmian chorobowych po sytuacjach stresowych,
21. pogrubienie fałdów szyjnych,
22. fałd skórny poniżej powieki dolnej (fałd Dennie-Morgana),
23. biały dermografizm (białe smugi zostające na skórze po podrapaniu).

Jakie czynniki wpływają na zaostrzenie objawów atopowego zapalenia skóry?

Zapadalność na AZS rokrocznie wzrasta, co prawdopodobnie spowodowane jest postępującym uprzemysłowieniem i rozwojem cywilizacyjnym, co z kolei rodzi nowe czynniki powodujące ekspresję genów odpowiedzialnych za rozwój schorzeń atopowych. Czynnikami wyzwalającymi rozwój choroby lub zaostrzenie jej symptomów są: alergeny powietrznopochodne i pokarmowe, zanieczyszczenia, warunki klimatyczne, czynniki hormonalne oraz psychosomatyczne.

1. Alergeny powietrznopochodne. Do tej grupy należą głównie: roztocza (naskórek chorych na AZS stanowi dobrą pożywkę dla roztoczy), pyłki roślin (m.in. trawy, zboża, brzoza, olcha, buk, topola, leszczyna), sierść, naskórek i ślina zwierząt(zwłaszcza psów i kotów) oraz alergeny pochodzenia bakteryjnego i grzybiczego (przede wszystkim Staphylococcus aureus, Alternaria alternata, Candida albicans, Cladosporium herbarum).
2. Alergeny pokarmowe. Najczęstsze alergie towarzyszące AZS dotyczą mleka i jego przetworów, jaj kurzych, ryb, soi, pszenicy i niektórych orzechów. 
3. Zanieczyszczenia. W dużym stopniu zanieczyszczenia środowiskowe wpływają na rozwój i zaostrzenie wszelkich chorób alergicznych. Toksyny pochodzące ze spalin, oparów, dymów, smogu, pestycydów i innych szkodliwych źródeł, wpływają na zaburzenie pracy naturalnych mechanizmów obronnych organizmu, dzięki czemu cząsteczki alergizujące łatwiej przedostają się do jego wnętrza.
4. Warunki klimatyczne. Wpływają one temperaturę, poziom wilgotności oraz wielkość nasłonecznienia, co ma istotny wpływ na stan skóry. W zależności od klimatu, różnice stwierdza się w występujących na danym obszarze roślin, które z kolei warunkują rodzaj i ilość potencjalnych alergenów.
5. Czynniki hormonalne. Tu główną rolę odgrywa okres ciąży i połogu, menopauzy a także menstruacja. Ma to związek ze stężeniem żeńskich hormonów płciowych- estrogenu i progesteronu- których receptory rozmieszczone są w skórze i warunkują jej kondycję (m.in. nawilżenie, grubość, produkcję lipidów).
6. Czynniki psychosomatyczne. Tu największe znaczenie mają czynniki emocjonalne, obciążenie psychiczne oraz stres. Neuropeptydy wydzielane w odpowiedzi na sytuację stresową potęguje stan zapalny i nasila uczucie świądu. Co więcej, stres przyczynia się do obniżenia odporności, a tym samym predysponuje do wystąpienia infekcji skórnych. Silne przeżycia stresowe, jakich pacjent doświadczył na przestrzeni życia, upatruje się jako jedną z możliwych przyczyn rozwoju choroby.

Jak wspomóc leczenie atopowego zapalenia skóry?

• Biorezonans komórkowy na aparacie MORA pozwala na wykrycie wielu patogenów chorobotwórczych, które mogą wpływać na przebieg atopowego zapalenia skóry oraz na zaostrzenie jego objawów. Umożliwia sprawdzenie obecności 22 bakterii (m.in. Staphylococcus aureus- gronkowca złocistego), 24 szczepów grzybiczych (m.in. Candida albicans, Cladsporium herbarum) oraz 31 rodzajów pleśni (m.in. Alternaria alternata). Ponadto daje możliwość zbadania także obciążeń pasożytami, wirusami, metalami ciężkimi i pestycydami. Badanie trwa około 1,5-2 godzin, a wyniki znane są natychmiast. Po określeniu patogenów wywołujących chorobę, przystępuje się do terapii mających na celu usunięcie drobnoustrojów z organizmu, a także normalizację stanów zapalnych i przywrócenie równowagi ustroju. Zarówno testy, jak i terapie na biorezonansie komórkowym są bezbolesne i nieinwazyjne, dlatego też polecane są osobom w każdym wieku, także dzieciom.

Więcej o biorezonansie komórkowym: Biorezonans komórkowy

• Hydrokolonoterapia to doskonały sposób na pozbycie się zalegających w jelicie złogów, kamieni kałowych, grzybni, chorobotwórczych bakterii i wszelkich trucizn. Zanieczyszczenie jelita grubego powoduje upośledzenie jego funkcji, przez co nie jest zdolne do samodzielnej eliminacji toksyn z ustroju. Długotrwałe ich zaleganie prowadzi do zwrotnego wchłaniania toksyn z okrężnicy do krwiobiegu, skąd organizm, podejmując próbę pozbycia się ich inną drogą, wydala je przez skórę. To powoduje znaczne nasilenie objawów atopowego zapalenia skóry, a także przyczynia się do wystąpienia innych chorób dermatologicznych. Dzięki hydrokolonoterapii możliwe jest mechaniczne oczyszczenie jelita niemal na całej jego długości, a następnie zasiedlenie go porządanymi „dobrymi” bakteriami.

Więcej o hydrokolonoterapii: Hydrokolonoterapia

• Ozonoterapia, zarówno wykonana miejscowo, jak i dożylnie, pozwala na niezwykle skuteczną eliminację drobnoustrojów chorobotowórczych zasiedlających wnętrze organizmu oraz powierzchnię skóry. Ozon to najsilniejszy znany obecnie środek o działaniu bakterio-, grzybo- i wirusobójczym. Umożliwia pozbycie się patogenów, a także dotlenia i odżywia wszystkie tkanki organizmu, dzięki czemu pozwala na powrót do równowagi i przyspiesza procesy zdrowienia. W przypadku chorób skórnych poleca się wykonanie ozonu miejscowego w postaci tzw. „kąpieli” ozonowych oraz za pomocą autohemotransfuzji ozonowej, dzięki której ozon wraz z krwią wprowadzany jest do krwiobiegu.

Więcej o ozonoterapii: Ozonoterapia

• Tlenoterapia hiperbaryczna to znana od dawna, skuteczna metoda walki z przewlekłymi chorobami, również skórnymi. Podczas sesji do ogranizmu podaje się 100% tlen w warunkach zwiększonego ciśnienia, co powoduje maksymalne wysycenie krwi i osocza życiodajnym gazem. Powstają nowe naczynia włosowate, wzrasta poziom komórek macierzystych krążących w krwiobiegu, dzięki czemu tkanki stają się natlenione i odżywione, a także ulegają regeneracji. Tlenoterapia hiperbaryczna przyspiesza procesy gojenia oraz usprawnia procesy detoksykacji organizmu.

Więcej o tlenoterapii hiperbarycznej: Tlenoterapia

• Terapia Lakhovsky’ego doskonale sprawdzi się w walce z bezsennością, a także zniweluje czynniki mogące prowadzić do zaostrzenia AZS. Są to przede wszystkim stres, napięcie psychiczne i stany depresyjne. Pozwoli też na szybkie oczyszczenie komórek, również skóry, z toksyn, dzięki czemu będą one odżywione, natlenione i zdrowsze.

Więcej o terapii Lakhovsky’ego: Terapia Lakhovsky'ego