OSTROPEST PLAMISTY – poznaj jego niezwykłe właściwości!

Ostropest plamisty (Silibum marianum (L.) Gaertner) to jednoroczna roślina lecznicza z rodziny astrowatych, której zdrowotne właściwości znane były już w starożytności. W Polsce występuje tylko jeden gatunek ostropestu w postaci rośliny uprawnej. Powszechnie występuje w południowej części Europy, w Afryce Północnej, Azji Mniejszej oraz na Kaukazie.W ziołolecznictwie najczęściej wykorzystuje się owoce ostropestu i ich łupiny, które zbierane są na przełomie sierpnia i września. Zawierają one cenny kompleks flawonolignanów – sylimarynę, charakteryzującą się dużą aktywnością biologiczną i nieocenionym wpływem na zdrowie.

Wpływ ostropestu plamistego na wątrobę

Głównym efektem oddziaływania sylimaryny na wątrobę jest wspomaganie procesu odtruwania oraz ochrona jej przed toksynami. Poprzez uszczelnienie błon komórkowych hepatocytów przeciwdziała wnikaniu substancji trujących do ich wnętrza. Ponadto wykazuje silne działanie regeneracyjne na komórki wątroby w obrażeniach spowodowanych działaniem leków cytostatycznych i zatruciem środkami ochrony roślin, a także po spożyciu muchomora sromotnikowego. Zmniejsza i łagodzi uszkodzenia powstałe w wyniku alkoholowej marskości wątroby i hamuje procesy włóknienia narządu. Dodatkowo działa przeciwzapalnie i przeciwwirusowo, co sprawia, że sylimaryna z powodzeniem wykorzystywana jest w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby typu C (HCV), ponieważ wykazuje zdolność do hamowania procesu replikacji wirusa. Powoduje to zmniejszenie ryzyka wystąpienia marskości wątroby i raka wątrobo-komórkowego u osób chorujących na WZW C.  Sylimaryna jest również silnym przeciwutleniaczem, wykazującym działanie antyoksydacyjne nawet dwudziestokrotnie wyższe od witaminy E. Zwiększa także biologiczną syntezę glutationu.      

Sprawdź także: Kroplówka na regenerację wątroby

Inne właściwości zdrowotne ostropestu plamistego

Ostropest plamisty jest pomocny w leczeniu schorzeń metabolicznych, gdyż sylimaryna wzmacnia procesy naprawcze komórek beta trzustki odpowiedzialnych za produkcję insuliny, zmniejsza insulinooporność oraz przeciwdziała powikłaniom cukrzycy, głównie retinopatii oraz neuropatii. Ponadto zmniejsza poziom cholesterolu we krwi i zapobiega powstawaniu miażdżycy. Znajduje także zastosowanie w leczeniu cholestazy, zapobiega tworzeniu się kamieni żółciowych oraz usprawnia procesy trawienne. Przy długotrwałym stosowaniu sylimaryna powoduje wzrost ilości limfocytów T, co przyczynia się do zwiększenia odporności organizmu. 

Ostropest plamisty ma także działanie hamujące namnażanie się komórek nowotworowych. Wyciągi tej rośliny stanowią doskonałą profilaktykę raka piersi, sutka, jajnika i pęcherza moczowego. Wpływa na zatrzymanie rozwoju raka jamy ustnej, jelita grubego i gruczołu krokowego. Wykazuje działanie ochronne na komórki skóry, przeciwdziałając rozwojowi czerniaka, a także wspomaga leczenie raka płuc. W procesie radioterapii u pacjentów onkologicznych, stosowanie sylimaryny zmniejsza ryzyko uszkodzenia narządów wewnętrznych i szpiku kostnego oraz wystąpienia poparzeń. Zwiększają się także szanse przeżywalności chorych leczonych w ten sposób. 

Sylimaryna chroni nie tylko komórki wątroby, ale również trzustkę i nerki. Zapobiega ich uszkodzeniom w przebiegu zatrucia chlorkiem węgla, alkoholem lub podczas stosowania niektórych leków (paracetamol, cisplatyna, winkrystyna), minimalizując ich toksyczny wpływ na te organy. Wykazując działanie ochronne na komórki nerwowe, znajduje także zastosowanie w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych i zaburzeń pamięci.

Przeczytaj także: Problemy ze słuchem? Przyczyn może być kilka!

Ostropest plamisty ma właściwości bakteriobójcze, które pomagają w leczeniu opornych szczepów gronkowca złocistego, Escherichii coli, Enterococcus faecalis. Zwalcza również infekcje wywołane przez laseczkę woskową (Bacillus cereus), laseczkę sienną (Bacillus subtilis) i pałeczkę ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa). Posiada także właściwości przeciwgrzybicze i przeciwpleśniowe. Działa na drobnoustroje bytujące w jamie ustnej, skutecznie ograniczając ryzyko wystąpienia próchnicy i chorób przyzębia.

Wyciąg z ostropestu wykorzystywany jest również w położnictwie jako środek pobudzający proces laktacji, gdyż wpływa na podwyższenie stężenia prolaktyny we krwi kobiet karmiących. Odwary z tej rośliny zalecane są także w leczeniu krwawień, np. z nosa czy jelita grubego oraz przy hemoroidach i w przypadku przedłużających się miesiączek.

Ekstrakty z ostropestu plamistego biorą udział w odwracaniu uszkodzeń DNA skóry wywołanych przez ekspozycję na promieniowanie UV, dlatego stanowią popularny składnik kremów do opalania z filtrem. W dermatologii natomiast stosowane są w leczeniu trądziku różowatego, a także do leczenia oparzeń i trudno gojących się ran, np. w przebiegu cukrzycy. Olej z ostropestu obfituje w kwasy tłuszczowe, sterole roślinne oraz witaminę E, dzięki czemu znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle kosmetycznym, zwłaszcza jako składnik kremów nawilżających, zmniejszających zaczerwienienia oraz regenerujących skórę.