Ból w piersiach - na co może wskazywać i co należy zrobić

Problem bolesnych piersi dotyczy kobiet w każdym wieku, zarówno młodych nastolatek, jak i pań w wieku rozrodczym, okołomenopauzalnych i pomenopauzalnym. Zazwyczaj wzbudza niepokój, gdyż na pierwszą myśl przychodzi "nowotwór". Przyczyn bólu w piersiach  może być jednak wiele. Najczęściej jest on konsekwencją zmian hormonalnych wynikających z cyklu menstruacyjnego lub zaburzeń hormonalnych. Może też być związany z mastopatyczną budową piersi, występującą cystą, torbielą. W przypadku kobiet karmiących często ból piersi występuje w połączeniu z jej obrzmieniem i zaczerwienieniem i jest wówczas pierwszym sygnałem sugerującym możliwość zastoju pokarmu w piersiach.

Bolesność w piersiach pojawiają się także na skutek noszenia nieodpowiednio dopasowanej bielizny (stanika).

Bólu w piersiach nie wolno lekceważyć, zwłaszcza bólu utrzymującego się przez dłuższy czas. Należy pamiętać o regularnej profilaktyce piersi tzw. samobadaniu piersi raz w miesiącu (w 8–10 dniu cyklu miesiączkowego, czyli 3-5 dni po skończeniu miesiączki, gdy piersi nie są już obrzmiałe, obolałe) oraz kontrolnym badaniu USG piersi / mammografii raz w roku, a w przypadku pacjentek, które mają zdiagnozowaną zmianę w piersiach, z częstotliwością określoną przez lekarza prowadzącego. Samobadanie piersi jest niezwykle ważne, gdyż pozwala na wychwycenie nawet małych zmian, zwłaszcza guzków, które wymagają dalszej diagnostyki. Trzeba pamiętać, iż wczesne wykrycie chorób piersi, a następnie podjęcie właściwego leczenie, może znacznie poprawić rokowania i dać lepsze szanse na wyleczenie.

Sprawdź jak prawidłowo badać piersi - zobacz instrukcję samobadania piersi. Pamiętaj, że badanie wykonujesz po to by potwierdzić, że wszystko jest w porządku a nie po to by znaleźć "coś złego". Jeżeli coś Cię zaniepokoi, masz jakiekolwiek pytania/wątpliwości, nie czekaj i umów się na wizytę do lekarza ginekologa! Szybkość działania decyduje o skuteczności ewentualnego leczenia.

Przyczyny bolesności piersi

Do najczęstrzych możliwych przyczyn bolesności piersi zalicza się:

1. Zmiany hormonalne

Zmiany hormonalne, zwłaszcza te związane z cyklem menstruacyjnym i okresem menopauzy, mogą powodować ból piersi, nazywany także mastalgia lub mastodynią.

Ból piersi zwykle występuje w okolicy przedniej, bocznej lub dolnej części piersi, 
a także w okolicy sutka. Często towarzyszy mu uczucie napięcia, opuchnięcia 
i ciężkości w piersiach. Ból zwykle zaczyna się kilka na dni przed menstruacją i może utrzymywać się przez do kilku dni po jej zakończeniu.

Zmiany hormonalne powodujące ból piersi wynikają z interakcji hormonów płciowych, estrogenów i progesteronu, z receptorami znajdującymi się w tkance piersiowej. Hormony te wpływają na komórki piersiowe, powodując wzrost i rozwój tkanki piersiowej, a także zwiększenie ilości płynu w piersiach, co może prowadzić do bólu 
i napięcia.

W większości przypadków ból piersi związany z cyklem menstruacyjnym jest łagodny 
i ustępuje samoistnie po kilku dniach. 

Jakie działania można  podjąć w celu złagodzenia bólu piersi związanego z cyklem menstruacyjnym?

•      unikanie kofeiny i alkoholu,

•      stosowanie odpowiedniego stanika,

•      stosowanie leków przeciwbólowych, takich jak ibuprofen,

•      stosowanie kremów z progesteronem.

W przypadku długotrwałego lub silnego bólu piersi, należy skonsultować się 
z lekarzem.

Natomiast w okresie menopauzy przyczyną bólu może być powiększenie tkanki piersiowej, zwłaszcza u kobiet, które stosowały terapię hormonalną. W niektórych przypadkach tkanka piersiowa może ulegać powiększeniu z powodu zwiększonej ilości estrogenów w organizmie.

Jeżeli mamy do czynienia z łagodnym bólem piersi podczas menopauzy, można spróbować kilku metod łagodzących, takich jak noszenie biustonosza o odpowiednim kształce, ograniczanie spożycia kofeiny i alkoholu, stosowanie ciepłych okładów i ćwiczeń rozciągających mięśnie piersiowe. W niektórych przypadkach lekarz specjalista (np. lekarz ginekolog) może zalecić stosowanie leków hormonalnych lub leków przeciwbólowych w celu złagodzenia objawów.

2. Zakażenia piersi

Zakażenie piersi, nazywane inaczej zapaleniem piersi lub mastitis, to stan zapalny piersi, który może wystąpić u kobiet w każdym wieku. Najczęściej dotyczy kobiet karmiących piersią. Zakażenie piersi może wystąpić, gdy bakterie dostaną się do piersi przez pęknięcia lub uszkodzenia brodawek sutkowych lub poprzez niewłaściwe higieniczne praktyki podczas karmienia piersią.

Objawy informujące o możliwości zakażenia piersi to m.in.:

•      Ból w piersi

•      Czerwienienie i obrzęk piersi

•      Gorączka i dreszcze

•      Zmiany w wydzielaniu mleka, takie jak krew lub ropa

•      Ogólne złe samopoczucie i zmęczenie

Jeśli podejrzewasz u siebie zakażenie piersi, ważne jest, by jak najszybciej skonsultować się z lekarzem specjalistą (np. ginekologiem) lub położną. Lekarz  po przeprowadzeniu wywiadu oraz badania zdecyduje o sposobie leczenia. Może np. zalecić wdrożenie antybiotykoterapii lub innych leków, które pomogą w walce z infekcją. W przypadku kobiet karmiących piersią, jeżeli zastosowany lek na to pozwala, należy kontynuować karmienie piersią, aby utrzymać prawidłowe nawodnienie piersi 
i pomóc w pozbyciu się bakterii, także uniknąć zastoju pokarmu. Jeżeli przyjmowany lek wyklucza karmienie, pokarm z piersi powinien być odciągany w sposób mechaniczny (ręcznie lub przy użyciu laktatora), pamiętając o tym, by nie został podany dziecku. 

W niektórych przypadkach, gdy infekcja jest ciężka lub nie reaguje na leczenie antybiotykami, konieczne może być wykonanie drenażu piersi lub zabiegu chirurgicznego. 

3. Torbiele piersiowe

Torbiele piersiowe to łagodne zmiany w piersiach (tzw. guzki) wypełnione płynem. Najczęściej występują u kobiet w wieku 30-50 lat, zwłaszcza u tych, które zbliżają się do okresu menopauzy. Torbiele piersiowe mogą pojawić się w jednej lub w obu piersiach i są zwykle nieszkodliwe, chociaż w niektórych przypadkach mogą powodować ból i dyskomfort.

Objawy torbieli piersiowych mogą obejmować:

•      Wyczuwalny guzek w piersi, który jest miękki i ruchomy

•      Ból lub dyskomfort w piersi

•      Obrzęk lub obrzęk w piersi

•      wzmorzona czułość piersi

Każda wyczuwalna zmiana w piersi powinna być oceniona przez lekarza np. w badaniu ultrasonograficznym (USG piersi) lub mammograficznym, a następnie kontrolowana zgodnie z zaleceniami lekarskimi. Lekarz może także poszerzyć diagnostykę o biopsję pod kontrolą USG lub tomografię komputerową / rezonans magnetyczny, a także badania laboratoryjne.

W większości przypadków torbiele piersiowe nie wymagają leczenia i często same zanikają (wchłaniają się). W przypadkach, gdy torbiel powoduje nasilony ból lub dyskomfort, lekarz może polecić stosowanie leków przeciwbólowych lub stosowanie ciepłych okładów. Gdy torbiel jest istotnie duża lub powoduje znaczny dyskomfort, lekarz może zdecydować się na jej usunięcie przez aspirację igłą lub zabieg chirurgiczny.

Należy pamiętać, że większość torbieli piersiowych jest łagodna i nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Jednak jeśli zauważysz zmiany w piersiach, takie jak guzki, zmiany w kształcie lub wyglądzie piersi, obowiązkowo skonsultuj się z lekarzem, aby wykluczyć inne choroby, takie jak rak piersi.

4. Choroby przewlekłe - choroby przewlekłe, takie jak choroba reumatyczna lub cukrzyca, mogą powodować ból w piersiach.

5. Choroby serca - niektóre choroby serca, takie jak choroba wieńcowa, mogą powodować ból w klatce piersiowej, który może promieniować do piersi.

6. Nowotwory piersi - w rzadkich przypadkach bolesność piersi może być wynikiem nowotworu piersi.

Nowotwór piersi to choroba, w której komórki w piersiach zaczynają się dzielić i rosną w sposób niekontrolowany. Nowotwór piersi może mieć różne postacie i występować w różnym wieku.

Objawy nowotworu piersi mogą obejmować:

•      wyczuwalny stały guzek w piersi (nieprzesuwalny)

•      obrzęk lub zmiany kształtu piersi (np. zagłębienia)

•      wciągnięta brodawka sutkowa

•      krwawe lub przeźroczyste wydzieliny z brodawki sutkowej

•      zmiany w skórze lub otaczających tkankach, takie jak zaczerwienienie, wysypka lub obrzęk, napięcie lub pomarszczenie skóry

Jeśli zauważasz u siebie którąś z powyższych zmian lub coś Cię niepokoi, natychmiast skonsultuj się z lekarzem (np. lekarzem ginekologiem). Lekarz zleci właściwe badania diagnostyczne, takie jak mammografia, badanie ultrasonograficzne (USG), badania laboratoryjne i/lub biopsję, aby potwierdzić lub wykluczyć obecność guza piersi.

Leczenie nowotworu piersi zależy od wielkości, typu i stopnia zaawansowania guza. Leczenie może obejmować chirurgiczne usunięcie guza, radioterapię, chemioterapię lub terapię hormonalną. W niektórych przypadkach stosuje się kombinacje tych metod.

Najlepszym sposobem zapobiegania nowotworom piersi jest regularne badanie piersi i samoobserwacja. Zaleca się, aby kobiety przeprowadzały samobadanie piersi raz w miesiącu (w 8–10 dniu cyklu miesiączkowego, czyli 3-5 dni po skończeniu miesiączki, gdy piersi nie są już obrzmiałe, obolałe) oraz USG piersi / mammografię raz w roku lub częściej zgodnie z zaleceniami leakrskimi.

Jak wykonać samobadanie piersi?

Oto kilka kroków, jak wykonać samobadanie piersi:

1. Stojąc przed lustrem, zwróć uwagę na kształt i wielkość piersi, czy nie ma zmian w kształcie, rozmiarze lub kolorze skóry na piersiach.

2. Podczas mycia lub kąpieli, dotknij każdej piersi delikatnie, szukając guzków, twardości, zmian w strukturze piersi lub pod pachami.

3. Używając opuszków palców, zbadaj każdą pierś. Wykonaj badanie w trzech etapach:

•      Pierwszy etap: Zbadaj całą pierś, począwszy od górnej części piersi, aż do klatki piersiowej, a następnie do pachy.

•      Drugi etap: Skup się na badaniu pod kątem guzków lub twardości. Wykonaj to, naciskając delikatnie, ale stanowczo palcami.

•      Trzeci etap: Zbadaj także brodawkę i otaczający ją obszar.

Na co zwrócić szczególną uwagę podczas samobadania piersi? Co może Cię zaniepokoić?

•      widoczne naczynia żylne na skórze piersi

•      zaciągnięcia, owrzodzenie, pomarszczenie skóry piersi (skóra piersi przypominająca skórkę pomarańczy)

•      zmiany w kolorze, strukturze (np. dołki) lub kształcie piersi

•      zmiany w wyglądzie brodawki skutkowej (np. strupki, łuszczenie, zaczerwienienie)

•      wydzieliny z brodawki sutkowej (krew lub inna wydzielina)

•      wyczuwalne zgrubienie / guzek w piersi

•      powiększone węzły chłonne podpachwowe

•      obrzęk ramienia

KOBIECOŚĆ = ŚWIADOMOŚĆ I ODPOWIEDZIALNOŚĆ

Sprawdź czy bliskie Ci osoby (córka, mama, siostra, przyjaciółka) dbają o regularną profilaktykę piersi! Czy wiedzą co to jest samobadanie piersi oraz jak je prawidłowo wykonać?

Masz jakiekolwiek pytania, coś Cię niepokoi? Umów wizytę u lekarza ginekologa. Lekarz ginekolog oceni budowę Twoich piersi oraz dobierze odpowiedni rodzaj badania (USG piersi lub mammografię).

W Vitalea Clinic badanie USG piersi wykonasz już podczas wizytu u lekarza ginekologa, bez konieczności umawiania dodatkowego terminu. Lekarz ginekolog pokaże Ci również w jaki sposób badać piersi w domowym zaciszu. Jeżeli stwierdzi konieczność pogłębienia diagnostyki to zaleci dodatkowe badania.