ZAPALENIE UCHA ŚRODKOWEGO – czym jest spowodowane?

Skąd się bierze zapalenia ucha środkowego i jakie są jego rodzaje?

Zapalenie ucha środkowego dotyka przede wszystkim dzieci i może dotyczyć nawet 95% z nich jeszcze przed ukończeniem 2 roku życia. Właśnie w tym okresie obserwuje się największą zachorowalność na to schorzenie. Powodem tego jest odmienna budowa anatomiczna ucha środkowego w tej grupie wiekowej, co sprzyja jego częstszym infekcjom. Warto nadmienić, że zapalenie ucha to główna przyczyna stosowania antybiotykoterapii u małych dzieci i niemowląt.

Potrzebujesz więcej informacji jak leczyć zapalenie ucha środkowego?
Zapraszamy do kontaktu: 32 630 40 10

Wyróżnia się ostre zapalenie ucha środkowego (AOM) oraz wysiękowe zapalenie ucha środkowego (OME/OMS). Zapalenie ostre najczęściej dotyczy dzieci między 6 miesiącem a 2 rokiem życia. Jest to stan zapalny błony śluzowej wyściełającej ucho środkowe, któremu towarzyszą objawy miejscowe oraz ogólne. To najczęstsza postać wśród wszystkich stanów zapalnych ucha. Zwykle rozwija się w następstwie zakażenia wirusowego górnych dróg oddechowych, czemu sprzyja budowa anatomiczna u dzieci- szersza, krótsza i bardziej pozioma trąbka słuchowa, łącząca ucho z nosogardzielą, stanowi wrota do przeniesienia zakażenia z jamy nosowej lub nosowej części gardła do ucha środkowego.

Wirusami najczęściej odpowiedzialnymi za ostre zapalenie ucha to: RSV, adenowirusy, wirusy grypy i paragrypy, enterowirusy i rinowirusy. Do infekcji może dojść także na skutek ostrej choroby zakaźnej lub w wyniku mechanicznego uszkodzenia błony bębenkowej. Zakażenie powoduje powstanie wysięku, który z kolei jest doskonałym środowiskiem do rozwoju wtórnej infekcji o podłożu bakteryjnym. Wywołana jest najczęściej przez: Streptococcus pneumoniae (dwoinka zapalenia płuc), Haemophilus influenzae oraz Moraxella catarrhalis, a w mniejszym stopniu także przez Streptococcus pyogenes (paciorkowiec ropny), Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty) i Staphylococcus epidermidis. Jeśli objawy ostrego zapalenia powtarzają się przynajmniej trzy razy w ciągu ostatniego pół roku lub co najmniej cztery razy na przestrzeni ostatniego roku, to mówi się o nawracającym ostrym zapaleniu ucha środkowego.

Ostre zapalenie ucha środkowego można dodatkowo podzielić na postać ostrą ropną, wywołaną bakteriami, i ostrą nieropną o podłożu wirusowym. Ta ostatnia dzieli się ponadto na martwicze zapalenie ucha środkowego, stwierdzane najczęściej w przebiegu odry lub szkarlatyny, i krwotoczne zapalenie ucha środkowego, które towarzyszy grypie.

Wysiękowe zapalenie ucha środkowego (OME/OMS) jest powikłaniem po ostrym zapaleniu, w którym dochodzi do przetrwałego zalegania płynu wysiękowego. Błona bębenkowa jest nieuszkodzona, drożność trąbki słuchowej zostaje upośledzona, a objawy ostrego zapalenia nie występują. Choroba często powoduje postępowanie zmian patologicznych zachodzących w obrębie jamy i błony bębenkowej. Jeśli wysięk obecny jest w uchu przez minimum 3 miesiące, mówimy wówczas o przewlekłym wysiękowym zapaleniu ucha. OME jest najczęstszą przyczyną niedosłuchu wśród dzieci, co przyczynia się do zaburzeń rozwoju mowy i zdolności psychomotorycznych.

Jakie są objawy zapalenia ucha środkowego?

Ostre zapalenie ucha środkowego (AOM) objawia się głównie: nagłym początkiem, silnym pulsującym bólem ucha, gorączką, niedosłuchem oraz wyciekiem wydzieliny z przewodu słuchowego. W badaniu otoskopowym stwierdza się wysięk w jamie bębenkowej, przekrwienie błony bębenkowej wraz z uwypukleniem i ograniczeniem jej ruchomości. U dzieci dodatkowo może wystąpić niepokój, utrata apetytu, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, problemy ze snem, płacz i pogorszenie nastroju. Warto wiedzieć, że im dziecko jest młodsze, tym więcej stwierdza się niespecyficznych objawów ogólnych, a symptomy miejscowe są bardziej nasilone. Przebieg infekcji ucha środkowego może być ciężki, wówczas stwierdza się gorączkę powyżej 39oC i silny ból ucha, lub lekki z temperaturą poniżej 39oC i niewielkimi dolegliwościami bólowymi. Co ważne, niemal w połowie wszystkich przypadków ostrego zapalenia nie stwierdza się bólu ucha. W przewlekłym stadium choroby, które częściej dotyczy osób dorosłych, występuje stała perforacja błony bębenkowej, niedosłuch oraz wyciek z przewodu słuchowego.

Wysiękowe zapalenie ucha (OME/OMS) objawia się przede wszystkim niedosłuchem przewodzeniowym o charakterze postępującym oraz uczuciem ucisku lub przelewania w uchu. W badaniu otoskopowym widoczny jest surowiczy, śluzowy lub mieszany płyn w jamie bębenkowej, często z pęcherzykami powietrza, natomiast nie stwierdza się ubytków błony bębenkowej ani wycieków. Wysiękowemu zapaleniu ucha nie towarzyszą też żadne objawy ogólne. U dzieci mogą pojawić się zaburzenia równowagi, szumy uszne, a także problemy z nauką oraz opóźnienie rozwoju mowy, co jest bezpośrednio związane z niedosłuchem. 

Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia zapalenia ucha środkowego?

Czynnikami predysponującymi do rozwoju zapalenia ucha środkowego u dzieci są:

  • Wiek poniżej 2 lat,
  • Płeć męska,
  • Predyspozycje genetyczne,
  • Zaburzenia układu immunologicznego,
  • Przebyta ostra infekcja ucha środkowego w pierwszym półroczu życia,
  • Alergie,
  • Bierne palenie,
  • Nieprawidłowości w obrębie trąbki słuchowej,
  • Refluks żołądkowo-przełykowy,
  • Chodzenie do przedszkola/żłobka,
  • Karmienie mlekiem modyfikowanym lub zbyt krótki okres karmienia piersią,
  • Nieprawidłowa budowa twarzoczaszki (np. rozszczep podniebienia, wady zgryzu),
  • Częste infekcje górnych dróg oddechowych,
  • Przerost migdałka gardłowego,
  • Złe warunki socjoekonomiczne.

Jakie mogą być powikłania po zapaleniu ucha środkowego?

Nieleczone lub nieprawidłowo leczone zapalenie ucha środkowego może doprowadzić do nawrotów infekcji oraz rozwoju poważnych powikłań. Są to przede wszystkim:

  • Niedosłuch,
  • Zakażenia wewnątrzczaszkowe (m.in. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, ropień mózgu),
  • Ścieńczenie i perforacja błony bębenkowej,
  • Perlakowe zapalenie ucha środkowego,
  • Porażenie nerwu twarzowego,
  • Zapalenie ucha wewnętrznego,
  • Stwardnienie ucha środkowego (tympanoskleroza),
  • Uszkodzenie kosteczek słuchowych,
  • Zapalenie i zaburzona pneumatyzacja (upowietrznienie) wyrostka sutkowatego kości skroniowej,
  • Opóźnienie rozwoju mowy i funkcji poznawczych u dzieci.

Diagnostyka i leczenie zapalenia ucha środkowego

W klinice Vitalea do diagnostyki i leczenia wykorzystywany jest biorezonans komórkowy na aparacie MORA. Umożliwia on sprawdzenie różnych rodzajów bakterii i wirusów, które mogą być odpowiedzialne za infekcję ucha środkowego. Ponadto pozwala wykryć obecność chorobotwórczych pleśni, stanów zapalnych w obrębie górnych i dolnych dróg oddechowych, a także obciążenie metalami ciężkimi. Pojedynczy test na każdą grupę patogenów trwa zaledwie kilka-kilkanaście minut, a wyniki znane są od razu. Badanie jest całkowicie bezbolesne i nieinwazyjne, dlatego jest to doskonała metoda także w przypadku diagnozowania i leczenia nawet najmłodszych dzieci. Po wykryciu drobnoustrojów wywołujących stan zapalny przechodzi się do terapii, również przeprowadzanej za pomocą aparatu MORA. Polega ona na wyciszeniu patologicznych, obcych częstotliwości w organizmie, które wywołują stany chorobowe, a następnie ich eliminację. Na zakończenie sesji terapeutycznej wykonywany jest tzw. zabieg obiegiem energii, który ma na celu złagodzenie stanów zapalnych, pobudzenie mechanizmów obronnych organizmu i przywrócenie homeostazy ustroju.

Więcej o biorezonansie komórkowym: Biorezonans komórkowy

Więcej o terapii MORA: Terapia MORA

Idealnym uzupełnieniem leczenia zapalenia ucha, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, jest miejscowa ozonoterapia. Ozonowanie ucha polega na wsunięciu końcówki jednorazowego wężyka do otworu słuchowego, do którego następnie podawany jest gaz. Ozon wykazuje silne właściwości bakterio-, wiruso- i grzybobójcze, dlatego doskonale sprawdza się w leczeniu infekcji o różnym podłożu. Zabieg trwa zaledwie 2 minuty, jest całkowicie bezbolesny i nieinwazyjny, dlatego cieszy się popularnością także wśród najmłodszych Pacjentów. Pamiętać należy, że przeciwwskazaniem do wykonania zabiegu jest wyciek z ucha oraz perforacja błony bębenkowej.

Więcej o ozonowaniu ucha: Ozonowanie uszu


Ulubione ()