ŁAGODNY PRZEROST PROSTATY- powszechny męski problem

Na czym polega łagodny przerost prostaty?

Prostata, zwana także gruczołem krokowym lub sterczem, to nieduży gruczoł należący do męskiego układu moczowo-płciowego. Jego kształt i wielkość porównuje się najczęściej do rozmiarów kasztana lub orzecha włoskiego. Umiejscowiona jest w miednicy mniejszej poniżej pęcherza moczowego, otacza cewkę moczową, a tylną częścią przylega do odbytnicy. Odpowiada za produkcję białawej wydzieliny zawierającej plemniki i będącej częścią składową spermy, stanowiąc 20-30% jej objętości. Jej zadaniem jest zapewnienie plemnikom właściwego odżywienia, prawidłowej ruchliwości oraz zwiększonej przeżywalności. Oznacza to, że prawidłowo funkcjonujący gruczoł krokowy warunkuje męską płodność.

Potrzebujesz więcej informacji jak zapobiegać chorobom prostaty?
Zapraszamy do kontaktu: 32 630 40 10

Powiększenie się gruczołu jest procesem fizjologicznym i przypada między 45. a 50. rokiem życia. Mimo to może dochodzić do nadmiernego rozrostu komórek stercza, co prowadzi do hiperplazji gruczołu, zwanej łagodnym przerostem prostaty lub gruczolakiem. Proces ten jest powolny i może trwać wiele lat, często nie dając objawów. Schorzenie dotyczy głównie mężczyzn po 50. roku życia. Szacuje się, że na tą dolegliwość cierpi około 2 milionów Polaków, czyniąc łagodny przerost stercza najczęstszym schorzeniem urologicznym stwierdzanym w tej grupie wiekowej. Dotyczy ono 50% mężczyzn po 50. roku życia, natomiast po 80. – aż 80%. 

Jakie są objawy przerostu prostaty?

Z powodu swojego położenia, przerost prostaty przyczynia się do powstawania problemów z oddawaniem moczu (mikcja) na skutek ucisku na cewkę moczową, co może objawiać się jako utrudnienia w odpływie moczu lub jego całkowite zatrzymanie. Skutkuje to także rozwojem symptomów dotyczących samego pęcherza moczowego. W odpowiedzi na większy opór wywołany uciskiem prostaty na cewkę, powstaje w nim zwiększone ciśnienie. W konsekwencji mięśniówka pęcherza początkowo przerasta, by w późniejszych etapach ulec osłabieniu i częściowo zanikać, prowadząc do rozwoju atonii i niezdolności utrzymania moczu.

W pierwszych fazach rozwoju hiperplazji duża część pacjentów nie odczuwa żadnych dolegliwości z tym związanych, natomiast częstość występowania symptomów z wiekiem stopniowo wzrasta. Mimo to uważa się, że obecność objawów oraz ich nasilenie jest kwestią indywidualną i będzie różne u każdego pacjenta z tą jednostką chorobową.

Objawy łagodnego przerostu prostaty wynikają ze współistnienia trzech czynników sprawczych, takich jak: powiększenie stercza (BPE), przeszkoda podpęcherzowa (BPO), symptomy ze strony dolnych dróg moczowych (LUTS). To skutkuje powstawaniem następujących dolegliwości:

• Problem z rozpoczęciem oddawania moczu,
• Potrzeba częstego oddawania moczu w ciągu dnia(częstomocz),
• Oddawanie moczu w nocy (nawet kilkukrotnie)- tzw. nykturia,
• Słaby, zwężony i/lub przerywany strumień moczu,
• Wydłużenie czasu trwania mikcji i oddawanie moczu partiami,
• Niemożność zatrzymania strumienia moczu,
• Wrażenie natychmiastowej potrzeby oddania moczu (tzw. parcie naglące),
• Uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza moczowego,
• „Wykapywanie” kropel moczu po zakończeniu mikcji,
• Ból w czasie oddawania moczu. 

Jakie są przyczyny przerostu prostaty i jakie mogą być powikłania?

Przyczynę powstawania przerostu gruczołu krokowego upatruje się głównie w zaburzeniach hormonalnych – w miarę starzenia się organizmu spada produkcja testosteronu u mężczyzn. To właśnie testosteron odpowiada za wzrost, rozwój i prawidłowe funkcjonowanie prostaty, a zaburzenia jego wydzielania przez jądra przyczyniają się do powstawania dysfunkcji w obrębie tego gruczołu. 

Najczęstsze powikłania przerostu prostaty obejmują infekcję dróg moczowych oraz całkowite zatrzymanie moczu, któremu towarzyszą takie objawy, jak: ból w podbrzuszu, niemożność oddania moczu oraz obrzęk pęcherza (napełniony pęcherz można wyczuć palpacyjnie; u osób szczupłych gołym okiem widoczne jest uwypuklenie w dolnej części brzucha). Inne powikłania obejmują: uchyłki pęcherza moczowego, infekcję dróg moczowych, zaleganie moczu i kamicę pęcherza, krwiomocz, stan zapalny stercza, a nawet niewydolność nerek.

Należy pamiętać, że powiększenie gruczołu krokowego może iść w parze z procesem nowotworowym! Rak prostaty w początkowych etapach rozwoju daje bardzo podobne objawy do przerostu gruczołu krokowego, dlatego wszystkie wyżej wymienione dolegliwości powinny być niezwłocznie skonsultowane z lekarzem urologiem.

Jak zapobiec chorobom prostaty i jak wspomóc ich leczenie?

Zaobserwowano, że łagodny przerost prostaty częściej i szybciej rozwija się u mężczyzn, u których współwystępują: cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, nadwaga lub otyłość oraz hipercholesterolemia (wysoki poziom cholesterolu we krwi). W związku z tym profilaktyka tych schorzeń będzie miała jednocześnie pozytywny wpływ na zdrowie i funkcjonowanie gruczołu krokowego.

Aby zminimalizować dolegliwości spowodowane przerostem prostaty, pomocne będzie wprowadzenie pewnych zmian w życiu codziennym. Obejmują one m.in.: ograniczenie spożycia alkoholu, kawy oraz napojów gazowanych, zrezygnowanie z używania sztucznych słodzików, porzucenie nikotynizmu, zmniejszenie ilości tłuszczów pochodzenia zwierzęcego oraz mięsa.

Do diety powinny być wprowadzone orzechy, nasiona i pestki, głównie dyni, słonecznika oraz siemię lniane. Istotną rolę w profilaktyce chorób prostaty odgrywają także ryby morskie, owoce morza, soja oraz żyto. Do jadłospisu powinny zostać wprowadzone dobrej jakości tłuszcze roślinne, zwłaszcza olej lniany czy oliwa z oliwek.

Ważna jest również odpowiednia podaż tzw. likopenu- naturalnego przeciwutleniacza odpowiadającego za czerwoną barwę owoców i warzyw. Jego znaczne ilości zawarte są w pomidorach (zwłaszcza w ich przetworach), papryce, arbuzie, czerwonych grejpfrutach i owocu dzikiej róży. Bardzo istotna jest również regularna aktywność fizyczna. 

Sprawdź: Konsultacje dietetyczne w Katowicach

Testem laboratoryjnym, które koniecznie powinni wykonywać mężczyźni po ukończeniu 50. roku życia (lub wcześniej, jeśli istnieją ku temu wskazania) jest badanie poziomu specyficznego antygenu sterczowego- PSA. Jest to białko, które u mężczyzn wytwarzane jest przez komórki nabłonkowe prostaty. Podwyższony poziom PSA może wskazywać na przerost lub zapalenie gruczołu krokowego, a takżena raka prostaty.

Sprawdź: Badania laboratoryjne Katowice

Sprawdź: lek. Maria Grajcarek